Yapı ruhsatı ve yapı izin belgeleri düşüyor, inşaat maliyetleri yükseliyor

Konut sektöründe arzın önemli göstergelerinden biri olan yapı ruhsatı ve yapı kullanımı izin belgelerinde düşüş devam ediyor. 2022 yılının 1. çeyreğinde, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı %22,5, daire sayısı %27,9, yüzölçümü ise %21,8 azaldı. Geçen çeyreğe göre ise, yapı ruhsatı verilen bina sayısı %40,1, daire sayısı %46,9, yüzölçümü ise %89,2 düştü. İnşaat üretim maliyetleri ise Mart ayında bir önceki aya göre %9,58 bir önceki yılın aynı ayına göre %101,57 arttı.

2022 yılının birinci çeyreğinde, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı %22,5, daire sayısı %27,9, yüzölçümü ise %21,8 azalırken, geçen çeyreğe göre, yapı ruhsatı verilen bina sayısı %40,1, daire sayısı %46,9, yüzölçümü ise %89,2 düştü. 2022 yılının 1. Çeyreğinde konut satışı ise geçen senenin aynı dönemine göre %22 artışla 320 bin 63 adet olarak gerçekleşti. Endeksa’nın değerlendirmelerine göre, bu satışların %70’inin ikinci el konut olması konut piyasasının inşaat üretim trendine göre yeni bir dengede ilerlediğini gösteriyor.

Yapı Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgelerinin Karşılaştırılması

İnşaat üretim maliyetleri önceki yılın aynı ayına göre %101,57 arttı

Yapı ruhsatlarındaki bu azalmanın önemli sebeplerinden biri olan inşaat üretim maliyetlerinde Mart ayında bir önceki aya göre %9,58 bir önceki yılın aynı ayına göre %101,57 artış oldu. İnşaat maliyetlerinde yıllık bazda en çok artış %128 ile malzemede olurken işçilik maliyetinde artış yıllık %43 gerçekleşti. Maliyetlerdeki bu artış yeni yapı üretimin azalmasının önemli sebeplerinden biri olarak öne çıkıyor.

1. çeyrekte, konut satış adedi geçen sene aynı döneme göre %22 arttı

2022 yılının 1. çeyreğinde 320 bin 63 adet konut satışı gerçekleşti. Konut satış adedi bir önceki çeyreğe göre %41 azalırken; geçen senenin aynı dönemine göre ise %22 artış göstermiş oldu.

Çeyrek bazında konut satış adetleri

İkinci el konut satışı toplam satışların %70’ini, kredili konut satışları ise %21’ini oluşturdu

1. çeyrekte 225 bin 626 adet ikinci el konut satışı gerçekleşti. Bu rakam ile ikinci el konut satışları bir önceki çeyreğe göre %39 azalırken, geçen sene aynı döneme göre ise %24 artış göstermiş oldu. İkinci el konut satışı toplam konut satışlarının %70’ini oluşturdu.

Yabancıya konut satışı geçen sene aynı döneme göre %45 arttı

1. çeyrekte yabancı uyruklu kişilere toplam 14 bin 344 adet konut satışı gerçekleşti. Bu adet ile yabancıya konut satışı bir önceki çeyreğe göre %32 azalırken; geçen senenin aynı dönemine göre %45 artış göstermiş oldu.
   
   1. çeyrek konut satış adetleri karşılaştırma

Türkiye genelinde konut fiyatlarında 1 yıllık artış %127

1. çeyrek sonu itibarı ile Türkiye genelinde konut satış fiyatlarında 1 yıllık değer artışı %127 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 7.395 TL, ortalama amortisman süresi 19 yıl, ortalama pazarlama süresi 63 gün.

57 bin 836 adet ile 1. çeyrekteki konut satışlarının %18‘inin gerçekleştiği İstanbul’da konut fiyatları 1 yılda %147 artış gösterdi ve ortalama metrekare satış fiyatı 12.102 TL oldu.  Ankara’da 29 bin 328 adet ile 1. çeyrekteki konut satışlarının %9’unu gerçekleşti ve konut fiyatları son 1 yılda %116 oranında artış gösterdi, ortalama metrekare satış fiyatı 5.352 TL oldu.

En fazla stok adedi İstanbul

En fazla konut satışı olan 50 il içerisinde en fazla stok adedinin İstanbul’da olduğu görülüyor. 1. çeyrek sonu itibarı ile İstanbul’da 308.402 adet konut stoku bulunuyor. Stok adedi, Ankara’da 156.927 adet, İzmir’de ise 91.127 adet.

En fazla konut satışı yapılan ilk 50 ilde ortalama fiyat, değer değişimi, pazarlama ve amortisman süresi, stok adedi

Antalya’da konut fiyatları son bir yılda %183 arttı

Değer artışında önde gelen illerden Antalya’da konut fiyatları son bir yılda %183 artış gösterdi. Ortalama konut metrekare satış fiyatı 11 bin 369 TL, ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 420 bin TL Aydın’da yıllık değer artışı %161, ortalama konut metrekare satış fiyatı 12 bin 360 TL, ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 853 bin 400 TL.

Verileri değerlendiren Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Yapı ruhsatı ve yapı izin belgelerindeki düşüş trendi, arada küçük dalgalanmalar olsa da, 2018 yılından bu yana devam ediyor. İnşaat maliyetlerindeki artış, pandemi nedeniyle tedarik zincirinde yaşanan sorunlar, döviz kurundaki dalgalanmalar ruhsat ve yapı izin belgelerindeki düşüşün başlıca nedenlerinden. Sektör artan maliyetler nedeniyle yeni konut üretmekte zorluk çekiyor. Diğer taraftan konut satışlarında artış grafiği de sürüyor. Konut satış adetleri artsa da arzda yaşanan sıkıntılar nedeniyle son dönemde iki belirgin satış davranışının geliştiğini görüyoruz. İlk davranış, ikinci el konuta yönelme şeklinde oluyor. 2018’e kadar birbirine yakın bir dengede seyreden ilk ve ikinci el konut satışları 2019’den itibaren ikinci el konut lehine değişmeye başladı. Bugün satılan konutların %72’si ikinci el konut. İkinci davranış tüketim yani oturma amaçlı konut satın alma durumunun azalmaya başlaması şeklinde gerçekleşiyor. Yatırım amaçlı konut alımı yüzde olarak artıyor.” diye konuştu