Uzaktan eğitimde ailelere dokuz altın öneri

Dünyayı etkisi altına alan pandemi süreci, ulusal ve uluslararası kamuoyunda eğitim sistemine olan bakışı da etkiledi. Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızlı ve etkili tedbirler alınarak salgın kontrol altına alınmaya çalışılıyor.

Alınan tedbirlerden en çok etkilenen alanların başında ise eğitim geliyor. Okulların yüz yüze eğitim faaliyetlerinin EBA ve EBA TV üzerinden gerçekleştirilmeye başlanması çocukları, gençleri ve aileleri daha önce hiç karşılaşmadıkları bir durumda bıraktı.

Uzaktan eğitimin yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmasıyla beraber bilgisayar, televizyon, cep telefonu ve tablet gibi teknolojik cihazların başında geçirilen süre olağandışı seviyede arttı. Bu artış, 18 milyon öğrencinin olduğu ülkemizde eğitim faaliyetlerinin aksamaması adına sevindirici olsa da belli yönleriyle de üzerine düşünülmesi gereken bir konu olma özelliği taşıyor.

Aşırı teknoloji kullanımının, çocuk ve ergenlerin sosyal gelişiminin olumsuz etkilenmesi, aile içi bağların zayıflaması ve kişinin yalnızlaşması gibi birçok riski barındırdığını biliyoruz. Bu risklerin ilerleyen süreçlerde teknoloji bağımlılığı vakalarında artışa neden olması da muhtemel.. Teknoloji kullanımına dair benimsenebilecek belli ilkeler, birey ve toplum sağlığını tehdit eden risklerden korunma adına kritik önem taşıyor.

Aileler için 9 öneri

1. Çocuklarınıza teknoloji kullanımı konusunda iyi bir model olun: Tüm yapılacak aktivitelerden önce iyi bir model olmak önleyici faktörlerin başında gelmektedir. Çocuklar küçük yaşlarından itibaren davranışları modelleyerek öğrenirler ve bunu çoğu zaman en yakın etkileşimde oldukları aile bireylerinden yaparlar. Bu yüzden ailelerin ekran kullanım alışkanlıkları çocuğun kullanım alışkanlıklarını etkileyeceği unutulmamalıdır. Bu konu sadece akıllı telefon, bilgisayar gibi aletler olarak değerlendirilmemeli. Ailenin sahip olduğu her tür bağımlı davranış örüntüsü –şekil değiştirse de- çocuklar tarafından kopyalanır.

2. Çocuklara stres durumları ile nasıl başa çıkacağını öğretmeye çalışın: Aileler ve çocuklar bu dönemde birçok alışkanlığını ve yaşam sitilini değiştirmek durumunda kaldı. Ayrıca okula gitmek, dışarı çıkmak, alış veriş yapmak, seyahat etmek gibi birçok aktivite sınırlaması da oldu. Hayatımızdan bu kadar aktivite çıkarken yerine ev içinde, bilgisayar başında yapılan birçok aktivite geldi. Hatta öğrencilerin akademik okul faaliyetlerini dahi dijital platformalar üzerinden gerçekleştirmesi söz konusu oldu. Bu önemli değişimler riskli davranışlarla beraber kaygı ve stres düzeylerinin artmasına neden olmaktadır. Aileler yaşadıkları bu kaygılarla baş etmekle mücadele etmek zor olduğundan bir takım işlevsel olmayan kaçınma davranışları geliştirmektedir. Bunlardan biri de teknoloji ile gereğinden fazla zaman geçirme şeklinde olmaktadır. Aileler öncelikle yaşadıkları kaygılar konusunda hep beraber konuşmalı ve kaygı ile mücadelede grup oyunları, spor, yürüyüş gibi ev ya da açık havada yapılabilecek etkili mücadele etme yöntemleri geliştirmelidir.

3. Çocuklarınızın bu süreci tatil olarak görmediğinden emin olun: Uzaktan eğitim sürecinde, ev ve okul kavramlarının çocukların zihnindeki ayrımı kaybolabilir. Çocuğunuza uzaktan eğitimin geçici olduğunu ifade edin ancak içinde bulunduğumuz süreç itibariyle eğitim faaliyetinin devamı açısından bunun gerekli olduğunu da vurgulayın. Bu dönemde mevcut rutini mümkün olduğunca korumaya çalışmak iyi bir başlangıç olabilir. Hafta içi ve hafta sonu ayrımına varılması, uyku saatlerinin organize edilmesi, yemek saatlerinin değişikliğe uğramaması gibi adımlar ile mevcut düzenin korunması sağlanabilir.

4. Çocuklarınızın ders dışı teknoloji kullanım alışkanlıklarından haberdar olun: Dijital platformlar, çocuklara öğrenmeye devam etme ve arkadaşlarıyla iletişim halinde olma fırsatı sunar ancak çevrimiçi erişimin artması, çocukların güvenliği, korunması ve mahremiyeti için yüksek riskler taşıyabilir. İnternet kullanımı hakkında çocuklarınızla konuşun ve internetin nasıl, ne zaman ve nerede kullanılabileceğine dair kurallar oluşturun. Çocuğunuzla birlikte onun yaşına uygun uygulamalar, oyunlar ve farklı çevrimiçi aktiviteler belirleyin. Siber zorbalık veya çevrimiçi uygunsuz içeriklere karşı duyarlı olun.

5. Çalışma ortamını düzenleyin: Uzaktan eğitim süreci esnasında mümkün olduğunca sessiz ve dersi dinlemelerini kolaylaştıracak bir fiziksel ortam oluşturmaya gayet edin. İmkânınız var ise derse katılım sağladıkları alanın ve teknolojik aletin oyun ya da diğer eğlence aktivitelerinde kullandıkları ortam ve cihazdan farklı olmasını sağlayın. Dikkatlerini dağıtacak ögeleri mümkün olduğunca azaltın, uzaktan eğitim için kullanılan teknolojik alet dışında herhangi başka bir teknolojik aletin dikkat dağıtmasını önlemeye çalışın. Takip etmeleri gereken haftalık ders programını çalışma masalarına rahatça görebilecekleri bir açıyla koyarsanız zihinsel olarak hazır kalmalarına destek olabilirsiniz.

6. Çocuğunuzun uzaktan eğitim dönemine uyumunu takip etmeye özen gösterin: Uzaktan eğitim sürecinin çocuğunuza kendisini nasıl hissettirdiğini öğrenmek, yaşadığı zorlukları ya da olumsuz deneyimleri paylaşmak süreç boyunca gelişme gösterebilmeleri için faydalı olacaktır. Bu yeni düzene alışmakta zorluk yaşanabileceğini göz önünde bulundurarak çocuğunuza zaman tanıyın. İhtiyaçlarına kulak verin ve uygulaması mümkün değişikler talep ettiğinde hayata geçirmeye gayret edin.

7. Çocuğunuzun öğretmenleri ve diğer veliler ile iletişimde kalın: Bu süreci tek başınıza geçirdiğinizi düşünmeyin. Bilgilenmek, sorular sormak ve daha fazla rehberlik almak için çocuğunuzun öğretmenleri ve diğer ebeveynler ile iletişim halinde olun ve ihtiyaç duyduğunuzda yardım istemekten çekinmeyin.

8. Akranlar arası iletişimi artırın: Okul, çocuklar için yalnızca bir öğrenim mekânından çok daha fazlasıdır. Çocukların sosyalleşme ve iletişim kurma becerilerini geliştirmelerine de katkı sağlar. Öğrencilerin birbirleriyle olan sosyal bağları okul başarıları üzerinde de olumlu bir etkiye sahiptir. Pek çok çocuğun yeni öğretmenleri ve yeni arkadaşları olacaktır. Bazıları için okulun ilk yılı olabilir. Çocukların arkadaşlarıyla çevrimiçi etkileşimde bulunmalarına izin vermek, sosyal olarak mesafeli olmanın etkilerini hafifletebilir. Öğrencilerin birbirleriyle iletişimini artırmak için sosyal etkileşimleri rutine dâhil etmek, çocukların bağlantıda kalmasına yardımcı olacak ve kendilerini yalnız hissetmemelerini sağlayacaktır.

9. Mola vermesini ve fiziksel aktiviteyi teşvik edin: Okulda var olan rutinler ve programlar çocuklar için son derece önemlidir ve bu uzaktan eğitim sürecinde de farklı değildir. Çocuklar, rutinlerini mümkün olduğunca normale en yakın şekilde sürdürürlerse çok daha kolay bir süreç geçirebilirler. Okulda karşılaşacaklarına benzer teneffüs vakitleri ayarlamak, programlarına bağlı kalmalarına yardımcı olabilir. Öğle yemeği vaktinde ayağa kalkıp hareket etmesi, biraz temiz hava alması, yürüyüşe ya da bisiklete binmesi ya da ders arasında bütün gün hareketsiz kalmamaları için mutfakta sağlıklı atıştırmalık yemesi, isterse kısa bir oyun, dans gibi aktivitelerle bir mola vermesi motivasyonunu arttırmada etkili olabilir. Ara verildiği sırada gözlerini dinlendirmelerini önerebilirsiniz. Televizyon izlemek gibi aktivitelerden kaçınması zihnin yeniden öğrenmeye hazırlanmasını sağlar.

Sonuç

• Pandemi ile beraber hepimizin hayatında köklü değişimler gerçekleşti. Yeni ve farklı durumlara uyum sağlayabilmek zihinsel ve bedensel sağlığımızı koruma adına büyük önem taşıyor.
• Uzaktan eğitimin getirdiği yeni koşullar çocuklar, gençler ve aileler için alışması kolay olmayan birçok durumu da beraberinde getiriyor.
• Teknoloji kullanım alışkanlıklarımızın her zamankinden farklı bir noktaya geldiği bugünlerde, kendimizi ve ailemizi aşırı teknoloji kullanımının olumsuz etkilerinden korumak adına belli prensipler edinmek ve sınırlar oluşturmaya dikkat etmek büyük önem taşıyor.