Teknoloji’de kadın ‘Onun hayali bizim hayalimiz’

Kadınların teknoloji sektöründeki tarihçesine bakıldığında, ilk yazılımcıların arasında bir çok kadın olduğu görülmektedir. 1959’da ABD Deniz Kuvvetlerinde çalışan Grace Hopper, bilgisayar programcılığında öncü isimlerden biriydi. 1961 ile 1973 yıllarında NASA’da görev alan ilk Türk Dilhan Eryurt, kurumun ilk insansın hava aracında çalışmıştır. 1988 ile 1993 yıllarında ise Orta Doğu Teknik Üniversitesinde astrofizik anabilim dalını kurmuştur. 1979’da ABD Savunma Bakanlığının uzay çalışmalarında Ada Lovelace isimli kadın yazılımcı görev almıştır. NASA’nın Apollo görevinde önemli rol oynayan Margaret Hamilton ise bir diğer kadın yazılımcıdır.

2030 yılına kadar kadınların teknoloji sektöründe varlıklarının dengeleneceği öngörülse de büyük teknoloji firmaları ve S&P 500 firmalarında orta seviye yönetim ekibinde çalışan kadınların oranı %25 civarında. Dünya Ekonomik Forumu’nun, 2020 yılı Cinsiyet Ayrımı Endeksi verilerine göre, Türkiye bu konuda 153 ülke arasında 130. sırada bulunuyor. Risk kat sayısı yüksek olarak görülen teknoloji sektörüne bakıldığında erkeklere bu gibi daha riskli sektörlerde duyulan güven kadınlara kıyasla daha fazla. Cerebrum Tech Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Dr. R. Erdem Erkul’a göre, ‘’Teknoloji sektöründe çalışan kadın ve erkek eşitliğini sağlayabilmenin yolu, okul yıllarında kız öğrencileri teknik alanlara yönlendirmektir. Hem dünyada hem Türkiye’de yazılım ve bilişim teknolojileri alanında kadın çalışanların sayısını artırmak gerekiyor. Neredeyse her sektörde kadınlar birçok engelle başa çıkmak zorunda. Cam tavanları kırmak ve teknoloji sektörünün erkek egemen bir sektör olduğu algısını ortadan kaldırmak çok elzem.’’

Deloitte Türkiye ve TÜBİSAD iş birliği ile oluşturulan ‘Teknoloji Sektöründe Kadın’ raporuna göre yönetim ekibiplerinde cinsiyet dengesinin sağlanması; karar almayı, kurumsal yönetimi ve finansal performansı pozitif yönde etkiliyor. Cinsiyet dağılımı ve eşitlik konularında GAFAM (Google, Apple, Facebook, Amazon ve Microsoft), lider firmalar olarak öne çıkmaktadır. Buna rağmen geçtiğimiz yıl GAFAM’da teknik işlerde çalışanların yaklaşık %25’i kadındı. 2021’deki küresel yazılım geliştirici anketine göre, geliştiricilerin büyük çoğunluğu erkek. Kadın geliştiriciler, katılımcıların yalnızca %5’ini oluşturuyor. Türkiye’de de bu sayı benzer oranlarda. Erkul’a göre ‘’Bu dengesizliği, Z kuşağı kadınları düzeltecek. Türkiye’de kadın iş gücünü teknoloji sektörüne çekmek gerekiyor. Gençlere rol model olacak ve ilham verecek kadın liderlerin daha çok öne çıkması gerekiyor. Erkul, ‘’Cerebrum Tech olarak, teknoloji sektörünü erkek egemen sektör olmaktan çıkartmak ve bu algıyı değiştirmek istiyoruz. Yeni nesil teknoloji şirketi olan Cerebrum Tech çalışanlarının da %38’i kadın çalışanlardan oluşuyor,’’ diye ekliyor.

Cerebrum Tech şirketi, kadınları erken yaşta teknoloji sektörüne yönlendirmeyi, genç yetenekleri keşfetmeyi ve onlara bu yolda mentörlük yapmayı hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda kuruluşunun henüz 1. yılını dolduran Cerebrum Tech, Habitat Derneği ile ‘’Onun Hayali’’ projesini hayata geçiriyor. Projeyi teknoloji alanında tasarım ve yazılıma dair eğitimler almak isteyen bütün kadınlara adayan Cerebrum Tech, ‘’Onun Hayali, Bizim Hayalimiz.’’ diyor.

Türkiye’de birçok kadın liderimiz var. Onlar, diğer kadınlara ve genç kızlara üst düzey başarının gerçekten ulaşılabilir olduğunu, geleneksel ve kültürel cinsiyet eşitsizliklerinin üstesinden gelmenin mümkün olduğunu gösteriyorlar.