TDBB’den Kaynak Bir Eser Daha: “Osmanlı Belgelerinde Halep”

Bugüne kadar pek çok akademik, tarihi ve prestij eserini okuyucuya sunan Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB), güçlü bir akademik kadronun özverili araştırma ve incelemesi neticesinde önemli bir eseri daha yayın hayatına kazandırdı: “Osmanlı Belgelerinde Halep”.

Proje yöneticiliğini Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Fahri Solak’ın yaptığı eser, aralarında Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Prof. Dr. Ali Yılmaz, Doç. Dr. Mehmet Topal, Doç. Dr. Dündar Alikılıç, Nuran Koltuk, Uzm. Erdinç Şahin ve Atilla Sağlamçubukcu isimlerinin yer aldığı akademisyen ve uzmanlar tarafından hazırlandı.

Uzun ve titiz bir çalışma neticesinde on binlerce belge içerisinden seçim yapılarak ortaya çıkan ‘Osmanlı Belgelerinde Halep’ kitabı, Osmanlı’da birlikte yaşama kültürü, müsamaha anlayışı, sosyal hadiseler, imar faaliyetleri, yönetim ve bölgenin etnografik yapısını ortaya koyan önemli belgeler içeriyor.

Kitapta, Prof. Dr. Mustafa Öztürk (Fırat Üniversitesi) tarafından yazılan 34 sayfalık hacimli Giriş Bölümünde Halep’in Tarihi, İdari Yapısı, Demografik Gelişimi ve Ekonomik Durumu ele alınırken; Sosyal Hadiseler, İmar Faaliyetleri ve Yönetim olmak üzere 3 ana başlık altında da toplam 183 belge, harita, plan vb. arşiv belgesi yer alıyor.

Çalışmada, 48 adet belgenin kullanıldığı Sosyal Hadiseler Bölümü’nde yangınlar, kuraklık nedeniyle yardım, bazı yeni köy ve mahallelerin kurulması ve isimlendirilmesi, define işleri, müzeye konulacak bazı eserler, deprem, aşiretlerin barıştırılması ve at yarışları gibi konular ele alınıyor.

Eserde, İmar Faaliyetleri başlığı içerisinde kullanılan 93 belgede mekteplerin kurulması, kale, cami, türbe, köprü, karakol, kule, hastane, dergâh, bimarhane gibi yapıların tamir ve inşası ile ilgili belgeler yer alıyor. Ayrıca Halep su yollarının tamiri ve yeni suların getirilmesi ile ilgili belgeler de bulunuyor. Bağdat ve Hicaz demiryolları için önemli bir mevkide yer alan Halep’in demiryolu inşa faaliyetleri ile Halep’ten diğer yerleşim yerlerine çekilen telgraf hatlarına da kitapta yer veriliyor.

42 belgenin değerlendirildiği Yönetim bölümünde ise, Osmanlı’nın uzun bir dönemine ait yönetim tecrübesini ortaya koyan belgeler ile Halep’te meydana gelen idari değişiklikler ele alınmakta. Ayrıca, 1874 yılında Halep’te Baba Bayram Tekkesi civarında Sultan Gavri’nin mezarının bulunması ve Müze-i Hümayun yetkililerince bildirilmesi önemli bir gelişmeyi ortaya koyan belge olarak dikkat çekmekte.

Hazırlanan kitap, Anadolu halkı için ayrı bir öneme sahip olan Halep şehrinin tarihinin irdelenmesi ve yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bulunan kültürel kimliğinin yeniden hatırlatılması amacını taşıyor.

Osmanlı tarihi açısından da büyük öneme sahip olan prestij boy kitap 586 sayfadan oluşuyor. Kitapta, seçilen belgelerin orijinal görüntüleri yanında, özeti ve birebir transkribeleri de okuyucuya sunulmaktadır.

Kitabın sonunda okuyucunun faydalanmasını kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmış ayrıntılı bir İndeks de yer alıyor.