Mütereddit Modernler: Dünyada ve Türkiye’de Mimar İdeologlar

Işık Üniversitesi Yayınları’nın Uğur Tanyeli tarafından yazılan ve fotoğrafları Cemal Emden tarafından çekilen yeni kitabı, “Mütereddit Modernler: Schmitthenner / Pikionis / Fathy / Eldem / Correa. Dünyada ve Türkiye’de Mimar İdeologlar”, Maslak Kampüsü’nde düzenlenen toplantıyla tanıtıldı. Çok sayıda davetlinin katıldığı tanıtımda yazar Uğur Tanyeli, okurlar için yeni kitabını imzaladı.

Işık Üniversitesi Yayınları’nın okurla buluşan yeni kitabı Mütereddit Modernler’in Işık Üniversitesi Maslak Kampüsü’nde, yazar Uğur Tanyeli ile mimar ve fotoğraf sanatçısı Cemal Emden’in katılımıyla düzenlenen tanıtım etkinliği; mimarlar, mimarlık ve tasarım fakültesi öğrencileri, mimarlık ve tasarım yayınları temsilcilerinin yoğun ilgisine sahne oldu.

Işık Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemal İbiş’in açılış konuşmasını yaptığı etkinlikte, Işık Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Av. Hüsnü Güreli, Mütevelli Heyeti Başkan Vekilleri Mimar Kamil Özkartal ve Necdet Şenkal, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Ercan Solak, Genel Sekreter Vekili Levent İncedere, Feyziye Mektepleri Vakfı CEO’su Koray Tulgar, Vakıf Genel Müdürü Alp Günay, Vakıf CFO’su Lazar Leon, dekanlar ve öğretim üyeleri de hazır bulundu.

‘Koleksiyon değeri taşıyan bir eser’

Etkinliğin açılışında konuşan Işık Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemal İbiş, mimarların sadece yapı tasarlamadığını, aynı zamanda kendi döneminin teknik, sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel, düşünsel, toplumsal ve siyasi koşullarını, akımlarını ve iklimlerini de aktardığını vurguladı. Rektör Cemal İbiş, “Bugün tanıtımını yaptığımız Mütereddit Modernler’in tartışmaya açtığı içeriğiyle tam da bu noktalara işaret eden bir koleksiyon kitap özelliği taşıdığını düşünüyorum. Bu eseri bizleri kazandıran Prof. Dr. Uğur Tanyeli hocamıza ve mimar bakış açısıyla kitaptaki eserleri fotoğraflarıyla görselleştiren Cemal Emden’e üniversitemiz adına teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.

Rektör Cemal İbiş’in ardından konuşan yazar Prof. Dr. Uğur Tanyeli ise; kitabın yazım ve okurla buluşma sürecini aktararak, kitaba da ismini veren ‘mütereddit modernlik’ kavramını, Türkiye ve dünyadan mimari örnekler eşliğinde anlattı. Konuşmaların ardından Prof. Dr. Uğur Tanyeli ve Cemal Endem’e Işık Üniversitesi’nin teşekkür plaketleri takdim edildi. Tanyeli daha sonra çok sayıda katılımcı için Mütereddit Modernler kitabını imzaladı.

Mütereddit Modernler: Dünyada ve Türkiye’de Mimar İdeologlar

Kitap, modernitenin içinde konumlanarak moderniteye eleştirel yaklaşan sayısız düşünsel yaklaşımlardan birini, Uğur Tanyeli’nin adlandırmasıyla “mütereddit modernlikler”i mimarlık özelinde ele alıyor.

Dünya tarihi boyunca sadece modernite kendi muhaliflerini meşru ve olağan sayan bir düşünce rejimi üretti. Mütereddit modernler de o muhaliflerden bir grup. Modern dünyada bilginin sabit olmadığı gibi, tekil bir doğru da tanımlamadığı fark edilince, eskiden öyle olduğuna ama kaybedildiğine inananların oluşturduğu bir eleştiri cephesi ortaya çıkacaktı. Onlar yitirildiğine inandıkları o eski “güvenilir” ve “sağlam” bilgi evrenini özlediler, çünkü modernliğin dağıttıkları ve çoğullaştırdıkları konusunda tereddütleri vardı.

Hala da bu tereddüdü dile getiren, o eski disiplinli geçmişi özleyen ve böyle bir çizgide düşünenler var. Onlar o yitik, ama gerçek olmaktan çok farazi nitelikte olan mimarlık cennetini ihya etmeyi denediler, deniyorlar. “Mütereddit Modernler” kitabı, bu cephenin mimarlıkta nasıl kurulduğunu bir grup önemli mimarın inşai, tasarımsal ve düşünsel eserlerini tartışarak anlatmayı öngörüyor.

Ele alınan mimarlar müteredditlerin dünya genelindeki çeşitliliğine işaret etmek amacıyla, Almanya (Schmitthenner), Yunanistan (Pikionis), Mısır (Fathy), Türkiye (Eldem) ve Hindistan’dan (Correa) seçildi. Geniş müteredditler cephesini birbirinden çok farklı toplumsal ortamlarda tartışmayı amaçlayan kitap, 20. yüzyıl başlarından bugüne uzanan süredeki mimari tereddütleri ele alıyor ve güncel tereddüt imkanlarının neler olduğunu sorguluyor.

Kitabın içerdiği fotoğrafların tümü Cemal Emden tarafından özel olarak Hindistan’dan Mısır ve Almanya’ya uzanan bir coğrafyada çekildi. Dolayısıyla, “Mütereddit Modernler” eksen aldığı kuramsal ve ideolojik tartışmaları, tereddüt beyan eden o mimarlık ürünlerinin tasarımsal kalitesini ikinci plana atmaksızın gündeme taşımayı deniyor. Dünyada ve Türkiye’de yüzyılı aşkın süredir yapılan tartışmalara yeni bir gözle bakmayı amaçlayan bu çalışma, odaklandığı bir grup mimardan çok daha fazlasını ilgilendiren küresel bir sorunsalı irdeliyor.

Mütereddit Modernler: Schmitthenner / Pikionis / Fathy / Eldem / Correa

Dünyada ve Türkiye’de Mimar İdeologlar

Yazar: Uğur Tanyeli / Fotoğraflar: Cemal Emden / Tasarım: Bülent Erkmen – BEK

Işık Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2018, 242 sayfa, ISBN 978-975-6494-14-1