İnternet alışverişini sevenler tüketici haklarını bilmeli

Ürüne dokunup yakından inceleyemesek de internetten alışveriş günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Yaşanan pandemiyle birlikte bu ilgi daha da arttı. İhtiyaç olan her şey internetten alınmaya başlandı. Bu durum kimi tüketiciyi memnun etse de kimini mağdur etti. Aldığını üründen memnun kalmayan tüketici, haklarını ve nereye başvuracağını bilmediği zaman mağduriyet daha da artıyor. Kakıcı & Şimşek Hukuk Bürosu kurucularından Avukat Elvan Kakıcı Şimşek, tüketici haklarını, tüketicinin hakkını nasıl araması ve nelere dikkat etmesi gerektiğini anlattı.

Kakıcı Şimşek, tüketicilerin eskisine göre daha bilinçli olmakla beraber hala büyük bir çoğunluğunun bilinçli olmadığını önemle vurgulayarak, tüketicinin alışveriş yapılan satıcının ya da hizmet sağlayıcısının beyanlarını mutlak doğru kabul edip hak arama yoluna çok başvurmadığının altını çizdi.

“Tüketici eğer haksızlığa uğradığını düşünüyorsa, satıcının beyanlarına bakmadan hak arama mercilerine başvurmalıdır.” Diyen Kakıcı Şimşek, Tüketici Kanunu hakkında önemli bilgiler verdi.

“Pandemi ile birlikte insanlar karantinada kaldılar, evlerinde daha çok vakit geçirmeye başladılar ve ihtiyaçlarını dışarıdan fiziken almaktansa internet üzerinden temin etmeyi tercih ettiler. Bu da internet üzerinden alışverişi artırdı. Eskiden internet üzerinden alışverişler bu kadar yaygın olmadığından insanlarda bir çekince söz konusuydu ancak günümüzde, özellikle pandemiden sonra insanlar bu korkularını aştılar.

Satıcı tüketicinin tercih ettiği talebi yerine getirmekle hükümlüdür

En sık rastlanılan örnek, tüketicinin aldığı malın aynı olmaması ve taşıması gereken özellikleri taşımaması. Yani ayıplı olması durumunda; tüketici satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönebilir, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteyebilir. Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteyebilir, imkân varsa satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteyebilir. Bu bahsedilenler kanunda seçimlik hak olarak tanımlanmıştır dolayısıyla tüketici içlerinden birini seçebilir. Satıcı ise tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Hizmet sağlayıcının iletişim bilgilerinin varlığı kontrol edilmeli

Aracı hizmet sağlayıcı ya da hizmet sağlayıcılardan alışverişlerde alışveriş yaptıkları hizmet sağlayıcının iletişim bilgilerinin varlığını, adreslerini ve kurumsal kimliklerini kontrol etmelidir. Hizmet sağlayıcı tarafından açıkça aydınlatılmalıdırlar. Sipariş verilirken yaygın olarak ödeme sayfasında aydınlatma metinleri bulunmaktadır. Aydınlatma metinlerinde ürün iade ve diğer bilgilere ulaşabileceklerdir. Hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler sayesinde tüketiciler korunmaya devam etmektedir. Hizmet sağlayıcının kim olduğunu, adresini ve ürün teslimat ve iade süreçlerini okuyabiliyor olmaları güvenli alışverişin ilk adımlarındandır. Bu bilgileri barındıran ortamlardan alışveriş yapmak olası bir ihtilafta muhatap alınacak kişinin tespitinde önemlidir ve tüketicileri hızla çözüme ulaştırır.

Tüketici Hakem Heyetine başvurulabilir

Tüketiciler mağduriyetlerinin ardından hukuki haklarını kullanacağı ihtarını firmalara yapmalılar. Ardından tüketici hakem heyetine başvurmaları yerinde olacaktır. 18 Mart 2020 tarihi itibariyle vatandaşlarımızın kalabalık ortamlardan kaçınmalarına olanak sağlayan elektronik ortam üzerinden başvuru imkânı getirilmiştir. Elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden TÜBİS aracılığıyla da (https://www.turkiye.gov.tr/tuketici-sikayeti-uygulamasi) gerçekleştirebileceklerdir.

Online alışveriş arttıkça kanunda korumalar artıyor

Tüketici hakları basitçe tüketiciyi koruyan haklardır çünkü genelde tüketici kendisinden daha büyük ve güçlü satıcılarla muhatap olmakta ve onlar karşısında zayıf kalmaktadır. Dolayısıyla kanun tarafından korunmaları gereksinimi ortaya çıkmıştır. Genel olarak kanun, tüketici işlemlerinde tüketiciyi koruma refleksi içerisindedir. Mevzuat Mal – hizmet alımı, sözleşmelerdeki geçersiz şartlar ya da genel işlem koşuları hususları ve daha birçok alanda koruma sağlamaktadır.  Online alışverişlerin artmasıyla beraber kanundaki açıklar, eksiklikler de ortaya çıkacaktır ve bununla birlikte kanunda çeşitli değişiklikler ve eklemeler yapılarak bu eksiklikler giderilecektir. Bu sebeple biraz daha beklemek ve kronik sorunları tespit etmek gerekir. Yine tüketici kanundaki boşluklar, borçlar kanunu kıyasen uygulanarak giderilmeye çalışılacaktır.