Gizli tehlike ‘beyincik sarkması’ ani ölüm sebebi

Doğumsal bir anomali olan beyincik sarkması, beyincik dokusunun en uç kısımlarının kafatası içerisinden boyundaki omurilik kanalı içerisine sarkmasına verilen isimdir. İstanbul Aydın Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hidayet Akdemir, toplum arasında nadir bilinen bu hastalığın akraba evlilikleri ve kan uyuşmazlıkları gibi nedenlerden kaynaklanabildiğini söyledi. Akdemir kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanan ve tedavi edilmezse ani ölümlere yol açabilen rahatsızlık hakkında önemli bilgiler verdi.

Genellikle 20-30 yaş aralığında daha sık görülen, çocuklarda ve ileri yaşlarda daha nadir ortaya çıkan beyincik sarkmasının nedenleri tam olarak bilinmiyor. Ancak bazı hazırlayıcı risk faktörlerinin bu hastalığın oluşumunda rol oynadığı düşünülürken, İstanbul Aydın Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hidayet Akdemir, risk faktörleri arasında; akraba evlilikleri, kan uyuşmazlıkları, hamileliğin erken döneminde annenin uygunsuz ilaç kullanımı, radyasyona maruz kalması yanında problemli ve zor doğumların hastalığın oluşumunda neden olabileceğini belirtti.

Prof. Dr. Hidayet Akdemir, beyincik sarkmasının kadınlarda erkeklere göre daha sık görüldüğünü ifade ederek, hastalığın tipleri, belirtileri, teşhis ve tedavi süreciyle ilgili şu bilgileri verdi;

BEYİNCİK SARKMASININ 4 TİPİ VAR

Tip-1: Beyincik sarkması en sık görülen tipi olup hem çocuklarda hem erişkinlerde görülmektedir.

Tip-2: Beyincik sarkması daha nadir görülen şekli olup, yenidoğan bebeklerde bel bölgesinde meningosel veya miyelo-meningosel gibi omurilik anomalisi ile doğan bebeklerde birlikte görülmektedir.

Tip-3: Bu tip beyincik sarkması yine yeni doğan bebeklerde boyun bölgesinde omurga ve omurilik anomalisi olan meningosel veya miyelomeningosel ile birlikte görülmektedir.

Tip-4: Çok nadir görülen şekli olup tüm beyincik dokularının gelişmemesi sonrası beyin ve beyincik dokuları sarkmasıdır.

BELİRTİLERİ DİKKATE ALMAK GEREKİYOR

En sık şikayetleri arasında boyun ağrısı, baş ağrısı, omuzlarda, kollarda, sırtta, belde ağrıları görülür. Baş dönmesi, dengesizlik, kulak çınlaması, bulantı, kollar, ellerde uyuşmalar ve titremeler, yürüme bozuklukları sık görülen belirtilerdir. Bunlar arasında baş ağrıları aralıklı olup özellikle öksürme, hapşırma, ıkınma, gibi hareketlerle baş ağrısı ve beyinde artan bir basınç hissi sık görülen belirtiler arasındadır. Ayrıca ışığa, güneşe, bakamama, bulanık görme, çift görme, gözlerin arkasında ağrı şikayetleri de görülmektedir. Çok ilerlemiş beyincik sarkmalarında uyku apnesine benzeyen özellikle geceleri boğazda nefes darlığına benzer belirtiler yanında yutma güçlüğü, ses kısıklığı, kollarda ve bacaklarda güç ve duyu kayıpları ortaya çıkmaktadır.

BAŞKA HASTALIKLARI TAKLİT EDİYOR OLABİLİR

Beyincik sarkmasının belirtileri başka hastalıklarda görülen belirtilerle benzerlik gösterdiği için zaman zaman bu hastalıkları taklit edebilir. Bunların başında;

Vertigo: En çok baş dönmesi ve dengesizlik şikayeti ile vertigoyu taklit ederler.

Migren: Baş ağrısı nedeni ile migren tanısı konabilir.

Uyku Apnesi: Özellikle ileri derece beyincik sarkmaları ve solunum merkezi basısı nedeni ile uyku apnesi tanısı ile tetkik ve tedavi edilirler.

Boyun Ağrıları: Sırt ağrıları ve boyun ağrıları nedeni ile boyun fıtığı tanı ve tedavisi uygulanır.

Depresyon: Uzun süreli şikayetleri olan bireylerde depresyon tabii bir süreç olarak ortaya çıkabilir. Bu tür hastalara deprsyon tedavisi uygulanmaktadır.

BEYİNCİK SARKMASI TESHİSİ

Öncelikle iyi bir fizik ve nörolojik muayene yapılarak beyin, boyun, sırt ve bel bölgelerinin görüntüleme yöntemleri tetkikleriyle günümüzde hangi tip beyincik sarkması olduğu teşhisi kolaylıkla tespit edilmektedir. Beyincik sarkmalarının yaklaşık yüzde 40-60’ında omurilik içerisindeki kistler , MR incelemelerinde kolaylıkla gösterilmektedir.

TEK TEDAVİ CERRAHİ MÜDAHALE

Öncelikle “Beyincik sarkması şikayet veriyor mu, vermiyor mu?” sorusu iyi cevaplanmalıdır. Şikayet veren beyincik sarkmaları tedavi edilmelidir. Bu hastalığın tedavisinde bilinen veya etkili bir tıbbi tedavi yöntemi yoktur. Beyincik sarkmasının tedavisi cerrahidir. Beyincik sarkması tedavi edilmezse ilerleyicidir, çok nadiren kol ve bacaklarda felçler ve hatta solunum merkezi baskıları nedeni ile ani ölümler kaçınılmazdır. Beyincik sarkması uygun teknikler kullanılarak hangi tip sarkma olduğu günümüzün gelişmiş teşhis yöntemleri ile kolaylıkla ve hızlıca konulmaktadır. Uygun cerrahi yöntem ile yapılan beyincik ameliyatlarında başarı oranı oldukça yüksek olup adeta mükemmel sonuçlar alınmaktadır.