Evlerde misafire oda kalmadı

Araştırmaya göre ülke geneli daha geniş ve ferah evlerde yaşarken, metrekare fiyatlarının daha yüksek seyrettiği Marmara ve Ege bölgelerinde tersi bir eğilim gözleniyor.

Çekirdek aile yapısı hakimiyetini ilan etmiş görünüyor. Türkiye genelinde %78’lik bir kesim 2 ila 4 kişilik evlerde yaşıyor. 5 ve üzeri hane nüfusunun ağırlık kazandığı bölgeler Doğu ve Güneydoğu Anadolu.

Kapısı yalnızca misafir geldiğinde açılan salon dönemi geride kalıyor. 2 haneden 1’inde tüm aile bireyleri en çok salonda vakit geçiriyor. Misafire özel salonu olan evlerin oranı yalnızca %22.

Balkon ve bahçeler nefes alma alanı olarak önem taşıyor. Her 10 evden 9’unda balkon ya da bahçe var ve en çok aileyle vakit geçirmek için kullanılıyor.

Misafirlik sıklığı azalmış olsa da sürdürülen bir gelenek. Hanelerin %63’ünde haftada bir veya daha sık misafir ağırlanıyor.

Yeni nesil emlak bulma sitesi Emlakjet, Türkiye’nin 7 bölgesinde ev yaşamının nasıl şekillendiğini ortaya koymak üzere Adgager araştırma şirketiyle birlikte gerçekleştirdiği Ev Kullanım Alışkanlıkları çalışmasının sonuçlarını açıkladı.

Üç haneden biri 120 metrekarenin üzerinde

Araştırmaya göre Türkiye’de hanelerin %35’i 120 metrekareden büyük, %28’i 100-120 metrekare arası, %22’si 80-100 metrekare arası evlerden oluşuyor. Daha geniş ailelerin ağırlıkta olduğu ve arazinin daha kolay bulunabildiği doğuya gidildikçe metrekareler büyüyor. 120 metrekareden büyük evlerin oranı Güneydoğu Anadolu’da %71’e, Doğu Anadolu’da %47’ye çıkarken, metrekare fiyatlarının daha yüksek olduğu Marmara Bölgesi’nde ilk sırayı %28 ile 80-100 metrekare arası evler alıyor.

Evler büyük, hanehalkı sayısı küçük

Türkiye’de özellikle 80’li yıllardan itibaren artan şehirleşme, sanayileşme ve modernleşme sürecinin bir sonucu olarak hanehalkı büyüklükleri 2-4 kişi arasında yoğunlaşmış görünüyor. Çekirdek ailenin hakimiyetini gösteren bu tabloya göre 2, 3 ve 4 kişilik hanelerin her birinin oranı %26 olurken, 5 ve üzeri hanelerin oranı %14. Bölgesel bazda bakıldığında Marmara Bölgesi’nde %33 ile 2 kişilik haneler ilk sırayı alıyor. 5 ve üzeri hanelerin oranı ise Güneydoğu Anadolu’da %42’ye, Doğu Anadolu’da %36’ya, Karadeniz’de %27’ye çıkıyor.

Aile içi sosyalleşmenin merkezi salon oldu

En güzel odanın misafirlere ayrıldığı evler geçmişte kalırken, özellikle batıda tüm alanlarının aktif olarak kullanıldığı bir dönem yaşanıyor. Türkiye genelinde yalnızca misafir geldiğinde kullanılan bir salonu bulunduğu söyleyenlerin oranı %22. Yani yalnızca 5 evden birinde misafir salonu bulunuyor. Bu konuda bölgesel farklar ise dikkat çekici. Marmara Bölgesi’nde bu oran %13’e, Ege Bölgesi’nde %19’a gerilerken; Güneydoğu Anadolu’da %61’e, Doğu Anadolu’da %56’ya yükseliyor.

Bununla birlikte her 2 haneden 1’inde tüm aile bireyleri en çok salonda vakit geçiriyor. Salonu %31 ile oturma odası izliyor. Oturma odasının aile içi sosyalleşmede salonun öne geçtiği bölgeler ise %59 ile Güneydoğu Anadolu, %45 ile Karadeniz ve %44 ile Doğu Anadolu.

Misafirlere özel oda ayırma oranı azalsa da Türkiye genelinde hala misafir ağırlama geleneği sürdürülüyor. Hanelerin %63’ünde haftada 1 veya daha fazla misafir ağırlanıyor. Yılda 1-2 kez misafir ağırlayanların oranı %8. En misafirperver bölge ise haftada 1 veya daha sık misafir ağırlama oranının %78’e çıktığı Karadeniz.

Balkon ve bahçede sosyalleşmeyi seviyoruz

Araştırmaya göre, balkon ve bahçeler evlerde nefes alınacak alanlar olarak görülüyor. Her 10 haneden 9’unda balkon ya da bahçe bulunurken, bu alanları aileyle vakit geçirmek, yemek yemek, misafir ağırlamak gibi sosyalleşme amaçlı kullananların oranı toplam %50. Çamaşır asmak ve sigara içmek için kullananlar %36 iken, depo haline getirenlerin oranı yalnızca %4. Bu da bir dönem hayli yaygın olan balkonu kapatarak ev kullanım alanına katma eğiliminin gerilediğini gösteriyor.

Bölgesel olarak bakıldığında Güneydoğu Anadolu’da hanelerin tamamında balkon ve bahçe bulunduğu ve %68 oranında sosyalleşme amaçlı kullanıldığı görülüyor. Sosyalleşme amaçlı kullanım yine sıcak iklimler olan Akdeniz’de %63, Ege’de %55 oranıyla hayli yüksek seviyede bulunuyor.

Geceleri yatak odasına dönüşen oturma odaları geride kalıyor

Batıda hanehalkı nüfusunun azalması, doğuda metrekarelerin büyüklüğüyle birlikte hane sakinlerinin kendi odalarına sahip olma oranı artıyor. Oturma odasının geceleri uyumak için kullanıldığı hanelerin oranı yalnızca %36 seviyesinde bulunuyor. Burada en yüksek oran %47 ile Doğu Anadolu’da gözleniyor. Aynı zamanda Türkiye genelinde hanelerin %93’ünde bir odada en fazla 2 kişi uyuyor. Bu oran Doğu Anadolu’da %80’e, Güneydoğu Anadolu’da %84’e geriliyor.

Mutfaklar da önemli sosyalleşme alanları

Ayrı bir yemek odasına sahip olma oranı %4 ile çok düşük seviyede bulunuyor. Yemek yemek için en çok tercih edilen alanlar %45 ile mutfak ve %31 ile salon. Mutfakta yemek yeme oranı Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz’de %61’e, İç Anadolu’da %55’e çıkıyor.

Mutfaklar, aile içi sosyalleşmede de unutulmayan alanlardan. Katılımcıların %14’ü aile bireylerinin en çok mutfakta vakit geçirdiğini söylüyor. Bu sonuçlar birlikte yemek hazırlanan, yenen ve sonrasında sohbet edilen mutfak kullanımının varlığını ortaya koyuyor.

Tüm Türkiye evin yaşanabilir olmasında lokasyonun önemi konusunda hemfikir

Araştırmaya katılanların %74’ü bir evi yaşanabilir kılan en önemli özelliğin lokasyonu olduğunu belirtiyor. Lokasyon tüm Türkiye’de en öne çıkan unsur olma özelliğini koruyor. Emlakjet ilanlarında aranan evin hem fiziksel hem sosyal konumu hakkında ayrıntılı bilgilere ulaşılabiliyor. İlanların yakın mesafedeki önemli yerlere uzaklığını ve ulaşım yollarını gösteren “Ulaşım Bilgisi”, evin çevresindeki sosyal ve kültürel ortam hakkında bilgi sunan “Çevrede Ne Var” ve Endeksa iş birliği ile sunulan evin bulunduğu bölgenin nüfus yoğunluğu, yaş ortalaması, eğitim düzeyi, seçim sonuçları gibi verileri içeren “Bölgesel Analiz” ev arayanların doğru lokasyonu seçmesi açısından önemli destek sunuyor.

“Herkesin yaşam tarzına uygun evleri bulması için altyapımıza yatırım yapıyoruz”

Emlakjet Genel Müdürü Gizem Moral Kunter, araştırma sonuçlarına ilişkin değerlendirmesinde, “Günümüzde ev barınma ihtiyacının çok ötesinde bir anlam taşıyor. Kendimizi yansıttığımız bir yuva; öznel ve kişisel bir alan olarak evin farklı bölümlerini nasıl, ne amaçla kullandığımız yaşam tarzımıza ilişkin ipuçları veriyor. Emlakjet olarak herkesin hayal ettiği evi bulması için teknolojik altyapımıza yatırım yapıyor, ev arayanlara yaşam tarzlarına uygun çözümler sunmak amacıyla en yaratıcı hizmetleri hayata geçirmek için çalışıyoruz. Ev Kullanım Alışkanlıkları araştırmamız da ülkemizde hanehalklarının yaşam alışkanlıkları ve beklentilerini ortaya koyan kapsamlı bir çalışma oldu.

Hanehalklarının giderek küçüldüğü bir dönemdeyiz. TÜİK verileri de 2016 itibariyle hanehalkı büyüklüğünün ortalama 3,5 kişi olduğunu gösteriyor. Bu büyüklüğün en yüksek olduğu iller 6,7 ile Şırnak, 5,9 ile Hakkari ve 5,8 ile Şanlıurfa şeklinde sıralanırken, en düşük olduğu il 2,7 ile Çanakkale. Araştırmamızın sonuçları da bu verilerle paralel. Türkiye geneli açısından değerlendirdiğimizde misafirlere özel salonların giderek ortadan kalktığını, evin her alanının tüm ev sakinlerinin kullanımına açıldığını, oldukça geniş evlerde daha az nüfuslarla yaşadığımızı, balkonları kapatıp eve katmak yerine sosyalleşme ve nefes alma alanı olarak değerlendirdiğimizi görüyoruz. Sonuçlar, ülke genelinde kentleşme ve modernleşmenin hakimiyetini artırdığına işaret etse de, doğudan batıya bir yolculuk yapacak olursak, ev kullanım alışkanlıklarında gelenekselden moderne geçişi deneyimleyebileceğimizi de gösteriyor.”