Erkekleri kadın jüri seçiyor

Gerewol Festivali’nde dünyada eşine çok az rastlanır bir olaya tanık oluyorsunuz. Kadınlardan oluşan jüri, güzellik ve renkliliğe çok önem veren Bororo erkeklerinin müthiş bir çaba harcayarak hazırlandıkları yarışmada erkek güzellerini seçiyorlar.

Nijer, Nijerya, Kamerun, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde yaşayan Bororoların benzersiz bir gelenekleri var. Her yıl soğuk mevsimin ardından kutladıkları Gerewol Festivali. Dans, müzik, kutlama bu şenliklerin olmazsa olmazı. Ancak bir festival havasında geçen bu şenliklerin ilginç ve farklı kılan bir özelliği var. Gerewol kutlamalarında belki de dünyada tek olan bir güzellik yarışması yapılıyor.

Güzelliğe, renkliliğe çok önem veren Bororo erkekleri müthiş bir çaba harcayarak makyaj yapıyor, takıp takıştırıyor ve dans ederek seçilmeye, kendilerini jüriyi oluşturan kadınlara beğendirmeye çalışıyorlar.

Güzellik yarışmasında kriterler de elbette kültüre göre belirleniyor. Yüze ve dudaklara yapılan koyu makyajın belirgin bir şekilde ortaya çıkarttığı düzgün beyaz dişler, yuvalarından çıkarmış gibi bir görünen pırıl pırıl parlayan büyük gözler güzellik kriterlerinin başında geldiğinden yarışmaya katılan erkekler dans ederken dişlerini gösterip, dudaklarını titretiyor, gözlerini büyük şekilde açıyorlar. Burunlarına yukarıdan aşağıya sürdükleri düz çizgi ise burunlarını daha sivri, yüzlerini daha uzun göstermek için yaptıkları bir makyaj hilesi çünkü bu da bir güzellik belirtisi.

Güzelliklerini daha da göz önüne serebilmek için, saçlarından boyunlarına, kulaklarından kollarına değişik takılar, muskalar ve devekuşu tüyleriyle süslüyorlar. Hatta aralarında boyunlarına metal saat kayışları, plastik oyuncak düdükler takanlar bile oluyor.

Hem güzellik yarışması hem eş seçme imkânı

Peki Gerewol Festivallerinde yapılan bu yarışmaya kimler katılıyor? Sadece güzel görünmek yarışmaya katılmak için yeterli değil. Önceden yapılan festivallerde babaları yarışmalara katılmış genç erkekler yarışma hakkını kazanabiliyorlar. Yarışma sonunda erkek güzeli seçimi yapıldığı gibi, Bororo kadınları beğendikleri erkekleri kendilerine eş olarak alabiliyorlar.

Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de yeni rotaların, gezi tasarımının öncüsü olan FEST Travel, gezginleriyle çıktığı Çad macerasını Gerewol festivallerinin farklı ambiyansını soluyarak tamamladı. FEST Travel gezginleri Türkiye’den Çad’a giden ilk gezgin grubu olmanın heyecanını da yaşadı. İlk defa Türklerle karşılaşan konargöçer Bororoların kamplarının hemen yanı başında kurulan çadırlarda konaklayan gezginler, otantik bir kutlama deneyimi yaşarken keşfetmenin, yeni kültürleri derinlemesine tanımanın tarif edilemez hazzıyla evlerine döndü.

Tüm fotoğraflar Turgay Tuna’ya aittir.