Anthony Cragg’in “İnsan Doğası” İstanbul Modern’de

Çağdaş heykel sanatının en özgün, en yenilikçi sanatçılarından Anthony Cragg, İstanbul Modern’in geçici mekânında sanatseverlerle buluşuyor. Kültür ve sanata verdiği destekle dikkat çeken Ferko’nun sponsorluğunda, Birleşik Krallık İstanbul Başkonsolosluğu ve British Council katkılarıyla gerçekleşen “İnsan Doğası” başlıklı sergi için sanatçının da katılımıyla bir basın toplantısı düzenlendi.

Küratörlüğünü İstanbul Modern Genel Direktörü Levent Çalıkoğlu’nun üstlendiği “İnsan Doğası”nda, Cragg’in 1980’li yıllardan bu yana heykel sanatına dair sürdürdüğü denemeler, kapsamlı ve kronolojik bir bütünlükle bir araya getiriliyor.

Sergide, sanatçının erken dönem yapıtlarından duvar rölyefleri ve Cragg’in yıllardır çeşitli malzeme ve tekniklerle deneyimlediği “Erken Biçimler” ve “Akılcı Varlıklar” serilerinden örnekler sunuluyor. Ayrıca, malzemeye farklı bağlamlar kazandırdığı, sanatçıyla özdeşleşmiş eğilimleri yansıtan yapıtların yanı sıra, Cragg’in üretim sürecinin bir parçası olarak tanımladığı desenleri de yer alıyor.

İstanbul Modern Yönetim Kurulu Başkanı Oya Eczacıbaşı, Ferko Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Meriçten, İstanbul Modern Genel Direktörü Levent Çalıkoğlu’nun da katıldığı toplantıda Anthony Cragg, 40 yılı aşan kariyerinin üretim süreçleri ışığında hazırlanan sergiye dair bilgi verdi.

Karaköy’deki yeni müze binamız tamamlanana kadar üç yıllığına taşındığımız Beyoğlu’ndaki geçici mekânımızda heykel sanatının en önemli isimlerinden Anthony Cragg ve yapıtlarını açılış sergimizde ağırlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Sanatseverler bir süre müzemize ev sahipliği yapacak olan eski Union Française binasındaki ilk süreli sergimizde, Cragg’in 40 yılı aşkın kariyerinin farklı dönemlerini izleme ve tanıma imkânı bulacak. Yapıtları dünyanın en saygın müze ve kurumlarının koleksiyonlarında yer alan Cragg, biçim, renk ve malzemenin sınırlarını zorlayarak yeniden tanımladığı heykel sanatına getirdiği çeşitlilikle çok katmanlı bir zenginlik sunuyor. İstanbul Modern izleyicisi Anthony Cragg ile daha önce koleksiyon sergilerimize dâhil edilen “Çirkin Yüzler” adlı yapıtla buluşmuştu. Dünyaca ünlü heykel sanatçısının bu kapsamdaki ilk sergisini İstanbul’la buluşturmamızı sağlayan değerli Ferit Meriçten ve Ferko’ya tüm sanatseverler adına teşekkür ederim.

Anthony Cragg, dünyanın yaşayan en önemli heykel sanatçılarından. Onunla ilgili yıllardır beni büyüleyen, kullandığı malzemenin sınırsızlığı ve malzemeyi bu kadar iyi tanıması. Onun bilime ve doğaya duyduğu ilgi, doğa ve insan arasında kurduğu ilişki heykel sanatıyla ilgili farklı sorular sormamıza, yeni keşifler yapmamıza neden olmuştur. Koleksiyonumuzda da çok önemli bir yere sahip olan Anthony Cragg’in Türkiye’deki en büyük dış mekân heykeli “Must Be” şu an Levent’te tamamladığımız Ferko Signature ofis binamızın girişinde yerini aldı ve binamızın sembolü haline geldi. Ferko olarak sanatla iç içe projeler yaratmak ve sanatın günlük hayatımıza değer katmasına olanak sağlayan projelere destek olmak bizim için her zaman öncelik oldu. Eylül ayında hayata geçireceğimiz “Ferko Sanat Alanı” oluşumuyla da bu misyonumuzu daha geniş kitlelere ulaştırma fırsatına erişeceğiz. Bu bağlamda, Anthony Cragg’in farklı dönemlerini,

sanat pratiği boyunca nasıl evrildiğini anlatan bu önemli ve kapsamlı serginin sanatseverlerle buluşmasına destek vermek bizim için çok anlamlı.

Anthony Cragg’in 40 yılı aşan kariyerinin her evresi heykel sanatına kattığı yeni fikirler ve kavramsal açılımlarla şekillendi, üretimleri her kuşağın merak ve ilgisi ile karşılaştı. Çağdaş sanatın disiplinlerarası dönüşümlerle yeni ifade arayışlarına evrildiği bu süreçte, Cragg heykel sanatının doğasını oluşturan kütle, boşluk, malzeme, ölçek gibi ayırt edici özellikleri kendi zamanının güncel fikir ve kavramları ile buluşturdu. Heykel sanatının tarihsel geçmişini referans alarak var olan hazır nesneden eşi benzeri olmayan üç boyutlu hacme uzanan, kendine özgü bir imge ve form dünyası oluşturdu.

Yapıtları dünyanın en saygın müze ve kurumlarının koleksiyonlarında yer alan Anthony Cragg 1949’da, uçak endüstrisinde mühendis olan babasının görevli olduğu Liverpool’da doğar. Sanatçı, 1966 yılından itibaren Ulusal Kauçuk Üreticileri Araştırma Derneği’nde laboratuvar teknisyeni olarak iki yıl çalışır. Böylelikle sanat okuluna gitmeden önce bilimle ilişki kurar. Sanatçının stüdyosunda bugün de sanatla ilgili kitaplar yerine paleontoloji ve biyokimya konulu yayınlar bulunur. Ona göre heykel ve bilim, fizik ve metafizik dünyaları düşünmeye yarayan birbirine denk ve birbirini tamamlayan vasıtalardır. Laboratuvar teknisyenliğinin ardından Cheltenham’daki Gloucester Sanat ve Tasarım Koleji’nde temel eğitime başlar ve ardından Wimbledon Sanat Okulu’nda 1969 ve 1973 yılları arasında üç yıllık bir lisans programına katılır.

1973 yılında Londra’da Kraliyet Sanat Koleji’nde heykel konulu yüksek lisans programına katılmaya hak kazanan Anthony Cragg, okuldaki heykel çalışmalarında, inşaat alanlarında temas ettiği “gündelik” malzemeleri kullanır. Kimi zaman tandem bisikletle tek başına Londra’da dolaşırken topladığı malzemeleri de bu süreçte değerlendirir. Sanatçı, öğrencilik yıllarını 1970’lerde heykel dünyasına egemen olan minimalist eğilimlere karşılık gelen bir içerik arayışı olarak nitelendirir. Cragg bu dönemdeki

arayışı sonucunda biçime yoğunlaşan bir yaklaşım geliştirecektir. 1977 yılında hâlen yaşamını ve çalışmalarını sürdürdüğü Almanya’ya taşındıktan sonra Düsseldorf Sanat Akademisi’nde yarı zamanlı öğretim görevlisi olur. Kısa süre sonra bu kurumda tam zamanlı çalışmaya başlar ve 1988’den 2001’e kadar yürüteceği profesörlük görevini kabul eder. 2001-2006 yılları arasında Berlin Sanat Üniversitesi’nde görev alan Cragg, 2006 yılında Düsseldorf’a döner ve 2009’dan 2013 yılına kadar akademinin rektörü olur. Dünyanın farklı ülkelerindeki pek çok saygın kurum tarafından fahri unvanlar ve üyeliklerle onurlandırılan sanatçının yapıtları 1970’li yıllardan bu yana sayısız kentte sergilenir. 1988 yılında Birleşik Krallık’ın en prestijli ödüllerinden Turner Ödülü’ne layık görülen Anthony Cragg aynı yıl 43. Venedik Bienali’nde ülkesini temsil eder. 2007 yılında Praemium Imperiale Heykel ödülünü kazanır. Sanatçı farklı coğrafyalarda gerçekleştirdiği sergilerle heykel sanatı için yeni ufuklar açar.

Türkçe ve İngilizce hazırlanan katalogda, “İnsan Doğası” sergisindeki yapıtların görsellerine eşlik eden, Levent Çalıkoğlu’nun serginin kavramsal çerçevesini kaleme aldığı yazının yanı sıra, Anthony Cragg’in yazar Jon Wood ile gerçekleştirdiği söyleşi ile Paris’te (Sorbonne ve IESA) sanat felsefesi dalında öğretim üyesi, şair, sanatçı Demosthenes Davvetas’ın Cragg’in sanatsal pratiği üzerine kaleme aldığı metin de bulunuyor.

İstanbul Modern Mağaza’da sergi kataloğunun yanı sıra sergiye özel olarak hazırlanan bir ürün seçkisi de yer alıyor.

İstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler bölümü tarafından sergiye paralel ve farklı yaş gruplarına özel olarak tasarlanan eğitim programlarında çocuk ve gençlere yönelik atölyeler de düzenleniyor. Sergi süresince paralel etkinlik ve sinema programları da sanatseverle buluşacak.