Afet Platformu, Avrupa Birliği’nin desteğiyle sivil toplumun afet yönetimindeki rolünü güçlendiriyor

Türkiye’nin afet yönetimi alanında faaliyet gösteren 65 sivil toplum örgütünü bünyesinde barındıran Afet Platformu, “Afet Risk Yönetiminde Sivil Toplumun Kapasitesinin Desteklenmesi” projesi kapsamında, platformun kapasitesini artırılması için yapılacak çalışmalarını 12 Mart’ta İstanbul’da gerçekleşen etkinlikle tanıttı. 

Avrupa Birliği’nin finansal desteği ve Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM) Derneğinin koordinasyonuyla hayata geçirilen proje, ülkemizin afet yönetimi kapasitesinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor. Afet yönetiminde yerel ve ulusal iş birliğini güçlendirecek projenin lansmanı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Avrupa Birliği Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Thomas Hans Ossowski‘nin teşrifleri ve Afet Platformu üyelerini temsilen Temel İhtiyaç Derneği’nin ev sahipliğinde gerçekleşti.

Afet Platformu’nu temsilen, Temel İhtiyaç Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hande Tibuk ile başlayan lansman konuşmaları; Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Yakup Levent Korkut, AFAD’ı temsilen İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener ile devam etti. Son olarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Avrupa Birliği Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Thomas Hans Ossowski; yapmış oldukları lansman konuşmalarında afet yönetiminde kurumlar arası iş birliğinin altını çizdi.

Öncelikli hedef risk yönetimi

Temel İhtiyaç Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hande Tibuk, Afet Platformu adına yaptığı açılış konuşmasında Elazığ depremi ile 5 yıl evvel başlayan çalışmaların 6 Şubat depremleri ile çok daha önemli hale geldiğini ve AB Delegasyonunun finansal desteği, Sivil Toplum Güçlendirme Merkezi’nin koordinasyonuyla bugünkü yapısına ulaştığını söyledi.

Tibuk “Yürüttüğümüz proje sayesinde Afet Platformu üyesi 65 kurumla ülke genelinde kurulacak yerel iş birlikleri ve kolektif saha çalışmaları ile sivil toplum kuruluşlarının teknik kapasitesinin geliştirilmesi sağlanacak. Bu kuruluşlar, risk değerlendirmeden kaynak yönetimine, lojistik planlamadan kriz iletişimine kadar geniş bir yelpazede uzmanlık kazanacak. Toplumsal afet bilincinin ve hazırlık düzeyinin yükseltilmesi için eğitim programları düzenlenecek. Yerel yönetimler, merkezi idare, AFAD ve özel sektör ile koordineli devam eden çalışmalarımızdaki öncelikli hedefimiz risk yönetimi.” diyerek, süreçteki katkıları nedeniyle AB Delegasyonuna ve STGM’ne teşekkür etti.

“Birlikte Güçlüyüz”

Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu adına konuşan Büyükelçi Thomas Hans Ossowski, Türkiye’nin doğal afetler ve iklim değişikliğinin artan zorlukları karşısında dayanıklılığını güçlendirmek istediklerini belirterek, “Bugün sadece bireyler olarak değil, ortak hedefi olan bir güç birliği olarak burada bulunuyoruz. Daha iyi koordine edilmiş bir sivil toplum aracılığıyla Türkiye’nin dayanıklılığını güçlendirme hedefimizde Afet Platformu’nun bu projesinin hayata geçirilmesi önemli bir dönüm noktasıdır.” diye konuştu.

Büyükelçi Ossowski konuşmasına şöyle devam etti: “Sadece diyalog ve iş birliği yoluyla dirençli toplumlar inşa edebilir ve herkes için daha parlak bir gelecek sağlayabiliriz. Hayat kurtarmak, kaybedilenleri yeniden inşa etmek ve gelecekteki trajedileri önlemek sivil toplum, kamu kurumları ve uluslararası ortaklar arasında ortak bir kararlılık gerektirir. AB ve Türkiye birlikte çalışıyor ve birlikte daha güçlüdür. Biz Stronger Together diyoruz, siz de Birlikte Güçlüyüz diyorsunuz. O halde bugün ben de: #BirlikteGüçlüyüz! diyorum.”

İnsanı odağa alan sosyal anlayış

Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Yakup Levent Korkut ise konuşmasında Türkiye’yi en çok etkileyen afetlerden birisinin deprem olduğunu dile getirerek “Ülke olarak yerel yönetimlerin etkisini artırmakta ve sivil toplumu harekete geçirmekte yetersiz kalabiliyoruz. Projemiz, bu eksikliği gidermek amacıyla oluşturuldu. Her türlü kaygının ötesinde insanı odağa alan sosyal anlayışı hayata geçirmek için çalışıyor, bu proje ile sivil toplum kanadını, belediyeleri, merkezi idareyi bir araya getirebilmek, onları birlikte düşünebilir, üretebilir hale getirebilmek için uğraşıyoruz. Avrupa Birliği Delegasyonu başta olmak üzere bu yapının oluşturulmasında emeği geçen tüm kurumlara teşekkür ediyoruz.” dedi.

“Sivil toplum, afet yönetiminde çok önemli bir bileşen”

AFAD İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürü Prof. Dr. Haluk ÖZENER ise yürüttüğü görev itibarıyla yaşadığı deneyimleri aktararak Türkiye’de bütünleşik afet çalışmalarının yürütülmesinin önemine dikkat çekti. Tüm paydaşların afet süreçlerine siyaset üstü bir yaklaşımla katkı sunmaları gerektiğini ifade eden Özener, AFAD tarafından yayınlanan Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP) ve İl Afet Risk Azaltma Planları (İRAP) dokümanlarının herkesçe incelenmesi gerektiğini belirterek, bugünün afetlerini yarının felaketlerine dönüştürmemek için iş birliğinin ve birlikte hareket etmenin farkını ortaya koydu.

“Afetler, toplumun dayanışma gücünü ortaya koyuyor”

Etkinlikte konuşan İBB Başkanı, Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı Ekrem İmamoğlu ise sözlerine afetlere karşı en etkili savunmanın hazırlıklı olmak olduğuna vurgu yaparak başladı.

Projenin sadece afetlere karşı dayanıklılığı değil, aynı zamanda Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki iş birliğini de güçlendireceğine inandığını ifade eden ve afetlerin toplumların dayanışma gücünü de ortaya koyduğunu belirten İmamoğlu, “Bu dayanışma, sınırları aşan, insanlığı bir araya getiren en güçlü unsurdur. Afet yönetiminde yalnızca kamu kurumlarının değil, sivil toplumun da kritik bir rolü var. Afetlere karşı hazırlık ve kriz yönetimi süreçlerinde sizlerin emeği olmadan, afetlerin zararlarını azaltmak, oluşan yaraları sarmak ve toplumu hızla normal hayata döndürmek mümkün değil. Bu nedenle STK temsilcileri ve gönüllülerle omuz omuza yol yürümenin önemine inanıyoruz. Ayrıca ülkemizde derin yaralar bırakan 6 Şubat 2023 depremlerinin hemen ardından Avrupa Birliği’nin sergilediği güçlü dayanışma için de kendilerine teşekkür ediyoruz.” dedi.

Konuşmaların ardından Avrupa Birliği Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Thomas Hans Ossowski ve Afet Platformu adına Temel İhtiyaç Derneği Başkanı Hande Tibuk’un liderliğinde Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği, Hayata Destek Derneği, İhtiyaç Haritası Kooperatifi ve Toplum Gönüllüleri Vakfı yöneticilerinin katılımıyla Avrupa Birliği İş Birliği Hibe Sözleşmesi imzalandı.

AFET PLATFORMUNUN DESTEKLENMESİ ALT HİBE PROGRAMI HAKKINDA

Türkiye genelinde donanımlı afet gönüllüleri yetiştirilerek, yerelde de afet müdahale kapasitesi ve koordinasyonun güçlendirilmesi planlanıyor.

Sivil Toplum Geliştirme Merkezi’nin koordinasyonunda yürütülen proje ile Afet Platformu üyesi 65 kurumla ülke genelinde kurulacak yerel iş birlikleri ve kolektif saha çalışmaları ile sivil toplum kuruluşlarının teknik kapasitesinin de geliştirilmesi sağlanacak. Bu kuruluşlar, risk değerlendirmeden kaynak yönetimine, lojistik planlamadan kriz iletişimine kadar geniş bir yelpazede uzmanlık kazanacak.

Toplumsal afet bilincinin ve hazırlık düzeyinin yükseltilmesi için yaygın iletişim kampanyaları ve eğitim programları da düzenlenecek. Özellikle risk altındaki grupların ve dezavantajlı kesimlerin afetlere karşı direncinin güçlendirilmesi öncelikli hedefler arasında yer alıyor.

Afet Platformu: BİRLİKTE GÜÇLÜYÜZ!

Afet Platformu çatısı altında bulunan 65 sivil toplum kuruluşunun her biri, farklılaşan çalışma alanlarıyla afet platformuna ayrı bir uzmanlık kazandırıyor. 2023 yılında yaşadığımız acı deprem felaketi sonrasında, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi’nin de koordinasyonu ile başlanan proje geliştirme süreci, yaklaşık bir buçuk yıllık hazırlık sürecinden sonra 2024 yılının Ekim ayı itibariyle faaliyetlerine başladı. 65 üye tarafından proje yürütücülüğü konusunda 4 üye kurum yetkilendirildi. Platform üyesi diğer kurumlar da afet yönetiminin farklı aşamalarında tamamlayıcı roller üstlenerek bütüncül bir yaklaşım sergiliyor. Bu kapsamda Afet Platformu’nun mottosu da #BirlikteGüçlüyüz! oldu.

PROJE KAPSAMI VE FAALİYETLER

Temel İhtiyaç Derneği’nin (TİDER) Kurumsallaşma Çalışmaları

Temel İhtiyaç Derneği, Afet Platformu adına platformun tüzel kişiliğe dönüşüm sürecini yönetecek. Stratejik planın hazırlanması ve kurumsal oluşturulması belirlenmesi gibi çalışmalar TİDER’in yürütücülüğü ile gerçekleştirilecek. Afet Platformu’nun kurumsal, finansal ve idari anlamda sürdürülebilirlik yol haritasını çizmek amacıyla düzenlenecek çalıştaylar neticesinde, Afet Platformu’nun tüm üyelerince benimsenebilecek, şeffaf, liyakate dayalı bir yönetişim anlayışı ile, Afet Platformunun kurumsallaşma süreci ve stratejik planı detaylandırılacak.

Ayrıca, Afet Platformu’nun Türkiye’de ve uluslararası kurumlar nezdinde tanınırlığını arttıracak koordinasyon ve iş birlikleri geliştirilerek, çeşitli savunuculuk ve farkındalık faaliyetleri yürütülecektir.

Toplum Gönüllüleri Vakfı’nın (TOG) Eğitim Seferberliği

TOG, Afet Gönüllülüğü alanında 2025 yılı boyunca kapsamlı bir eğitim programı yürütecek. Ocak ayında başlayan “Afet Gönüllülüğü” eğitmen eğitimlerinin ardından, Türkiye genelinde “yerel yaygınlaştırma eğitimleri” ve beraberinde “Liderlik Eğitimi” ile afet yönetiminde lider kadrolar yetiştirilecek. Fiziksel olarak gerçekleştirilecek eğitimler, aynı zamanda çevrimiçi seminerlerle desteklenerek toplamda 2048 gönüllünün bu eğitimlerden faydalanması hedefleniyor.

Hayata Destek Derneği’nin Kapasite Geliştirme Programı

“Topluluk Temelli Acil Durum Müdahalesi ve Risk Yönetimi” projesi kapsamında Afet Platformu adına Hayata Destek Derneği kendi saha tecrübesini afet platformunun paydaşları ve yerel sivil toplum örgütlerine aktarmak üzere, kapsamlı bir eğitim programı başlatıyor. Topluluk Liderliğinde Afet Müdahalesi, toplumsal cinsiyete duyarlı programlama, çocuk koruma ve güvenlik konularında 24 farklı eğitim düzenlenecek. Bu eğitimlerle en az 600 sivil toplum çalışanı ve gönüllünün kapasitesinin güçlendirilmesi hedefleniyor.

İhtiyaç Haritası’nın Teknolojik Çözümleri

İhtiyaç Haritası, afet yönetiminde teknolojik altyapının güçlendirilmesi için çeşitli dijital araçlar geliştiriyor. Afet Haritası ile gerçekleşen afetin boyutlarını ve ve afet sonrasında bölgenin ihtiyaçlarını görselleştirecek olan bir dijital araç olarak öne çıkarken, Gönüllüler Haritası ile ülke genelinde afet gönüllülerine erişim için koordinasyon ve lojistik süreçlerinde kritik bir rol üstlenecek. Ayrıca, geliştirilecek olan Sosyal Pazaryeri platformu yerel tedarik zincirini destekleyerek bölge ihtiyaçlarının öncelikli olarak yerelden sağlanabilmesine yönelik hızlı çözümler sunacak. Bir diğer dijital araçlardan olan WhatsApp ChatBot sistemi ise gerçek zamanlı ihtiyaç tespitleri ve teyit süreçlerinin yürütülmesinde önemli bir ihtiyacı karşılamış olacak.