İskansız binalar mağdur olmadan dönüşebilecek

Kent plancılığı ve kentsel dönüşümün uzman ekibi İmpo İmar, kentsel dönüşüm sancılarını azaltması beklenen İmar Barışı uygulamasına yönelik önerilerde bulundu. İmpo Kentsel Dönüşüm Müdürü Mehmet Aydemir arsa tapusu yerine kat mülkiyet tapusu alan binaların dönüşümde değer paylaşımında daha adil şartlara kavuşacağını belirtirken, uygulamaya ilişkin bazı eksiklerin tamamlanması halinde daha efektif sonuçlar alınacağını açıkladı.

Ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak inşa edilmiş binaları kayıt altına alarak, vatandaşı devletle uzlaştıran İmar Barışında başvuru sayısı 4 milyonu aştı. İmpo İmar ekibi, 31 Ekim 2018 tarihine kadar 10 milyonun üzerinde başvuru olabileceği tahmin edilen imar barışının, kentsel dönüşümde yaşanan bazı sancıları azaltabileceğini açıkladı.

İmpo Kentsel Dönüşüm Müdürü Mehmet Aydemir, imar barışıyla önce kayıt belgesi, ardından da kat mülkiyet tapusunu alan binaların kentsel dönüşümde değer paylaşımı sırasında daha adil şartlara kavuşacağını açıkladı. Ayrıca özellikle belediye, hazine arazisi gibi yerlerde yapılan binaların Yapı Kayıt Belgesi ve Kat Mülkiyet Tapusu alması halinde bir nevi güvenceye kavuşarak gelecekte çıkacak sorunlardan kurtulacağını anlatan Mehmet Aydemir, bu yönleriyle İmar Barışı’nın kentsel dönüşüme ilaç olacağını ifade etti.

Ayrıca imar barışından elde edilecek gelirlerin kentsel dönüşüm projelerinde kaynak olarak kullanılacağını hatırlatan Aydemir, bunun da Kentsel Dönüşümün uygun kaynakla finansmanına bir çözüm oluşturacağını açıkladı. Kentsel dönüşüme imar barışı gelirlerinden yaklaşık 45-50 milyar liralık kaynak yaratılması bekleniyor. Özellikle belediyelere sıfır faizli 3 yıla kadar geri ödemesiz kredi verilmesi planlanıyor.

İskansız Binalara Dönüşüm Yolu

Mehmet Aydemir imar barışı ile kentsel dönüşüm arasındaki ilişkiyi şu sözlerle özetledi:

“Türkiye’de kentsel dönüşüme giren ruhsatsız veya ruhsata uygun olmayan binaların değerini belirlemede, metrekare paylaşımlarında ciddi sorunlar oluşturmakta. İskanlı bir bina ile iskansız bir binanın değeri aynı olmadığı için bu hak sahiplerinde sıkıntıya sebep olmakta. Ancak iskansız binanın imar barışından faydalanması halinde, bu durum ortadan kalkıyor. İskansız binalar kentsel dönüşümde mağdur olmadan hak sahibi olabiliyor…”

Kentsel dönüşüm sancılarına da çözüm getirmesi beklenen imar barışıyla ilgili bazı eksikleri tamamlanması halinde çok yararlı ve sonucu daha hızlı giden bir uygulama haline geleceği değerlendirmesinde bulunan Mehmet Aydemir, sistemle ilgili şu tespitlerde de bulundu:

Bedelin Yüksek Çıkmasına Neden Olan Durumlar

“İskan alındıktan sonra yapılan değişiklikler sonucunda iskana aykırılık bulunan yapılarda, kendi bağımsız bölümünün alanının toplamı üzerinden hesaplama yapılmakta. Özellikle otel, fabrika vb. tek bağımsız bölümden oluşan yapılarda, hesaplama yapının tamamı üzerinden yapılacağı için yapı kayıt belgesinde yüksek bedeller ortaya çıkmakta.

Hazine arazileri üzerinde yer alan yapılar için Yapı Kayıt Belgesi alınmasının akabinde, kanuni haleflerine doğrudan satışı söz konusu olmasına ilişkin prosedür tam tanımlanmış değil.

Yine, Riskli Alan sınırları içerisinde yer alan yapılar için Yapı Kayıt Belgesi başvurusu yapılıp yapılmayacağı hususuna ilgili Tebliğde yer verilmediğini görüyoruz.

Geniş parseller üzerinde, iskana aykırılık bulunan birden fazla yapının yer aldığı siteler vb. alanlarda, tek bir yapı için başvurulması durumunda, yapıya ait arsa hissesi üzerinden hesaplama yapılıp yapılamayacağı net değil. Yapı Kayıt Belgesi bedel hesabının arsa hissesi üzerinden değil de, toplam parsel alanı üzerinden yapılması durumunda başvuruda bulunacak malikler açısından, beyan edilecek toplam inşaat alanının belirlenmesinde sıkıntı yaratmaktadır.

Başvuru ve Görsel Sorunları Var

İlgili tebliğe göre vekaleten de başvuru yapılacağı açık bir şekilde belirtilmiş ama e-devlet başvuru sisteminde vekalet görselinin yüklenebileceği her hangi bir bölüm bulunmuyor. Dış cephesinde iskana aykırılık bulunan yapılarda başvurunun ne şekilde yapılacağı hususu net değil. Sisteme yalnızca 2 adet fotoğraf yüklenebilmekte. Yapıda ikiden fazla bölümde iskana aykırılık bulunması durumunda, yeterli sayıda görsel sunulamıyor. Tüm bu eksiklerin giderilmesi halinde çok daha efektif uygulamalarla karşılaşacağımıza inanıyoruz…”