Etnospor Yenikapı’da başladı

Organizasyonda geleneksel sporlardan aba güreşi, şalvar güreşi, kuşak güreşi, mas güreşi, fetih yağlı güreşleri, atlı okçuluk, atlı cirit, kökbörü, aşık oyunu, mangala, geleneksel yaya okçuluğu, şahinle yarış ve yabusame (Japon atlı okçuluk sporu) olmak üzere toplam 13 branşta 883 sporcu mücadele ediyor.

Etnospor Kültür Festivali’nde çocuklar da 33 geleneksel oyuna katılma fırsatı bulacak.

Organizasyona katılan çocuklar; topaç, çember, tiktak, kale, menekşe, aşık, sıçratan top, bezirgan başı, üç taş, beş taş, dokuz taş, misket, ip atlama, salıncak, çuval yarışı, yumurta taşıma yarışı, kaşık kukla, masal, bilmece-mani küpleri, köy seyirlik oyunları, koz oyunu, seksek, çocuk tiyatrosu, mendil kapmaca, birdirbir, dalya, halat çekme yarışı, istop, kutu kutu pense, yağ satarım, cicili tavuk, basmık ve teneke oyunlarına katılabilecek.

Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak, bu yıl üçüncüsü düzenlenen Etnospor Kültür Festivali’nin geleneksel sporlara yeni ve farklı bir heyecan getirdiğini söyledi. Dünya Etnospor Konfederasyonu tarafından organize edilen Yenikapı Meydanı’ndaki festivalin açılış töreninde konuşan Bakan Bak, bu organizasyonla tozlu raflarda kalan geleneksel spor dallarının yeniden ortaya çıktığını dile getirdi. Bu yıl “At Binenin Kılıç Kuşananın” sloganıyla gerçekleştirilen festivali, Gençlik ve Spor Bakanlığı olarak yakından takip ettiklerini ve desteklediklerinin altını çizen Osman Aşkın Bak, şöyle konuştu:

” Etnospor Festivali, geleneksel sporlara değişik bir vizyon ve enerji getirdi. Önemli bir vizyon çizdiler ve doğru bir yolda ilerliyorlar. Bu yıl üçüncüsü yapılan etkinlikte görüyoruz, etkinliğin gücü, heyecanı her geçen yıl artıyor. Bunun yanında yüzyıllardır milletlerimizin özellikle Türklerin at üzerinde imparatorluktan imparatorluğa taşıdığı heyecan çok farklı bir noktada. Burada tarihi bir geçmişi yaşıyorsunuz. Çocuklarımız ata binmeden, ata dokunmadan, günlük yaşam içinde bu kültürleri özümsemeden yetişiyor. Bu süreçte adeta tozlu raflarda kalan geleneksel spor dallarının ortaya çıkarılması çok farklı bir vizyon. Buna öncülük eden federasyonlara teşekkür ediyorum.”

Etnospor Kültür Festivali’nin Antalya’da yapılan değerlendirme toplantısına da katıldığını anımsatan Bak, “Olimpiyatları dünyada milyarlarca insan izliyor, onun geçmişi ile geldiği safhalara baktığınız zaman, şu anda ulaştığı reklam gücü ve spor endüstrisi çok farkı bir noktada. Antalya’daki toplantıda herkes çok heyecanlıydı. Ata binmek atın üzerinde coşmak, koşmak, ok atmak, şahinlerle avlanmak çok farklı ve yaşanması gereken bir duygu. Bu kurulan yapı güçlenerek tüm dünyada etkili bir hale gelecek. Bir tarihin, kültürün yükselişine işaret edecek.” ifadelerini kullandı.

Geleneksel sporların gelişmesine Gençlik ve Spor Bakanlığının yaptığı tesislerle destek verdiğini de aktaran Osman Aşkın Bak, “Bu tip etkinliklerin düzenleneceği tesisler yapıyoruz. Uşak’ta bitirdik, Kayseri, İstanbul, Malazgirt, Ahlat ve Erzurum’da da çalışmalar sürüyor. Bunların hepsi bir kültürün ortaya çıkarılmasıyla alakalı. Bu noktada Cumhurbaşkanımızın, tarihten gelen değerlerimizin ortaya çıkarılmasıyla ilgili verdiği talimat, bağlarımızın güçlendirilmesi noktasındaki teşvikleri çok önemli. Biz tarihini, yaşadıklarını, sporla beraber ortaya koyduğu bu değerleri ileriye taşıyacak kapasitedeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Dünya Etnospor Konfederasyonu Başkanı Bilal Erdoğan, “Dünya Etnospor Konfederasyonu olarak geleneksel sporların popüleştirilmesi ve tanıtılması merkezli çalışmalarımızla şunu bütün dünyaya haykırmak ve anlatmak istiyoruz; kültürlerin kültürlere üstünlüğü diye bir şeyden söz edilemez. Dünyanın bütün kültürleri değerlidir, dünyanın bütün kültürleri saygıyı hak eder. Bu saygı temeli olmadığı müddetçe kültürler arası, milletler arası, toplumlar arası huzur ve barıştan söz edilmesi mümkün olamaz.” dedi.

Erdoğan, bu yıl “At Binenin Kılıç Kuşananın” sloganıyla 3’üncüsü organize edilen, Etnospor Kültür Festivali’nde, dünyanın sosyo-ekonomik ve siyasal durumunu değerlendirirken, “Yaklaşık 200 yıldır kapitalist bir paradigma üzerine kurulan dünyanın siyasi düzeninin, içinde bulunduğumuz yıllarda gitgide gerildiğini, gitgide çatışmalara elverişli bir hal aldığını görmekteyiz. Bölgesel çatışmaların çeşitli örgütler üzerinden gerçekleştiği, bunun neticesinde zulümlerin ve mağduriyetlerin arttığı, şehirlerin tahrip olduğu, kültürlerin yok olduğu bir dönem yaşıyoruz.” diye konuştu.

Erdoğan, konuşmasına şöyle devam etti:

“Bu dönem yaşanırken özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında çokça duyduğumuz bazı sloganlar vardı. Bunlar batı medeniyetinden bize yansıyan sloganlardı. Demokrasi, insan hakları, özgürlükler denildi, insanlar ve milletlerin kendi kaderlerini kendilerinin tayin etmesi denildi, geldiğimiz noktada bu sloganların sahibi olan Batı medeniyetinin, kendi belirttiği değerlere ihanet ettiğini gördük. İnsan hakları diyerek insanların katledilmesine, soykırımlara göz yumulduğunu gördük. Adalet ve özgürlük denilerek insanların bağımsızlıkları üzerinde vesayetler kurulduğunu, dünyada gelir dağılımı adaletsizliklerinin tarihin hiçbir döneminde olmadığı kadar derinleştiğini gördük. Demokrasi denildi, ülkelerin özgür demokratik seçimlerinin meşruiyetlerinin kabul edilmediğini, ülkelerdeki askeri darbelerin desteklenmesine varıncaya kadar maalesef demokrasinin altını oyan girişimlere destek verildiğini gördük.”

Batı medeniyetinin kendisini üstün görmesinin, kendisinden olmayana ve kendisine benzemeyene saygı göstermemesinin dünyaya huzur, refah ve barış getirmediğini dile getiren Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Dünyanın sosyal durumunda, toplumlarda huzursuzluklar artmaktadır. Teknolojinin gelişmesinden insanların refahının artacağı umulurken, teknoloji bağımlılığı, madde bağımlılığı, çeşitli sapkınlıklar insan neslinin geleceğini tehdit eder hale gelmiştir. Ne aile kurumunun, ne evlilik kurumunun geleceği pek aydınlık gözükmemektedir. O zaman dünyada bir kültürün, başka kültür ve medeniyetleri kendini üstün görmek suretiyle tahakküm altına almaya çalışması, onların hareket alanlarını kısıtlamaya çalışması, onlara saygı göstermemesi bizi ve dünyamızı maalesef karanlık bir geleceğe doğru sürüklemektedir.”

Geleneksel sporları ansiklopedi sayfalarından ve kütüphane raflarından kurtarıp, yeniden sahalara ve sokaklara indirmek istediklerini anlatan Erdoğan, şunları kaydetti:

“Konfederasyon olarak dünyanın geleneksel sporlarını ansiklopedi sayfalarından, kütüphane raflarından kurtarıp yeniden sahalara, yeniden ovalara, yaylalara, sokaklara indirmek istiyoruz. Bu mesajımız, dünyanın neresinde geleneksel sporları tanıyan ya da tanımayan muhataplarımızla konuştuğumuz zaman çok güçlü bir karşılık bulmaktadır. Millilik ve yerlilik mesajı sadece ülkemizde değil, dünyanın bütün bölgelerinde güçlü bir karşılık bulmaktadır. Etnospor Kültür Festivalimiz vesilesiyle Türkiye’deki geleneksel sporları vatandaşlarımızın ilgisine sunuyoruz. Aynı zamanda misafirlerimizin katılımıyla Japonya’nın çok değerli ve tarihi geleneksel atlı okçuluğu Yabusame, geleneksel kılıç gösterilerini, Katar’ın Şahin avcılığını ve yarışlarını, aynı zamanda Kırgız ve Kazak milletlerinin çok önemli sporları Gökbörü’yü bu sene halkımızla buluşturacağız, tanıştıracağız. Her sene buradaki festivalimizde dünyanın çeşitli bölgelerinden çeşitli geleneksel sporların tanıtımını yapacağız.”

Dünyadaki kültürel düzenin dengeye oturması ve huzura kavuşması için karşılıklı saygıya ihtiyaç olduğuna dikkati çeken Erdoğan, konfederasyon olarak çalışmaları dünyanın her tarafında kardeş kuruluşlar, destekçiler ve paydaşlar yoluyla güçlendirerek devam ettireceklerini sözlerine ekledi.

Dünya Etnospor Konfederasyonu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Başkanı Hakan Kazancı, federasyon olarak tüm dünyada geleneksel sporların ve oyunların yaygınlaştırılması ve profesyonelleşmesi için çalışmalar yürüttüklerini belirterek, “Çeşitli medeniyetleri, geleneksel sporları, tarihin tozlu raflarından çıkarıp günümüze kazandırmak için yola çıktık. Etnospor Kültür Festivali, üstlendiğimiz bu misyonu gözler önüne seriyor.” ifadelerini kullandı.

Toplam 883 sporcunun 13 branşta yeteneklerini sergileyeceğini kaydeden Kazancı, şunları söyledi:

“43 oba çadırımız olacak. 5 günlük festival çerçevesinde dünya kültürünü katılımcılarımızla buluştururken, geçmişin ihtişamını geleceğe taşımanın hazzı ve gururunu yaşayacağız. Daha çok yolumuz var bu yüzden ‘At binenin kılıç kuşananın’ dedik. Gelecek de geçmişe sahip çıkanlara aittir.”

AK Parti İstanbul Milletvekili ve Okçular Vakfı Başkanı Haydar Ali Yıldız, bu tür etkinliklerin medeniyet kodlarının geleceğe taşınması noktasında önemli olduğunu söyledi.

Benzer organizasyonların yerli ve milli duruşun ortaya konulması için de önemli olduğuna değinen Yıldız, bu konuda sorumluluk üstlendiklerini dile getirdi.

Yıldız, “Bizler Hira’da ‘oku’ emriyle başlayan büyük bir medeniyetin mensuplarıyız. Medeniyetimiz Hira’dan, Orta Asya, Anadolu’ya, Mezopotamya’ya, Kudüs’e, Endülüs’e uzanan büyük bir medeniyettir. Bizler büyük medeniyetin temsilcileri olarak, bugün bize düşen sorumluluğu yerine getirmenin şerefini, huzurunu ve mutluluğunu yaşıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Etnospor Kültür Festivali’nde yapılacak sporlar şöyle:

Yağlı güreş: Yağlı güreş, geleneksel bir Türk sporudur. Güreşçiler vücutlarına yağ sürerek güreştikleri için bu şekilde adlandırılır. Müsabakalar “Er Meydanı” denilen alanlarda yapılır. Güreşçilerin vücutlarının yağlanması nedeni ile birbirlerini tutmaları zorlaştığından, büyük güç ve ustalık gerektiren bir spordur.

Şalvar güreşi: Güreşçiler, şalvar giyer ve ayakları çıplaktır. Şalvar güreşinde tüm teknikler ayakta yapılır. Rakip alta düştüğü anda bir tek hamle şansı verilir. Bu hamlede sonuç olmaz ise genelde ayağa kaldırılır.

Kuşak güreşi: Kırım Türk geleneklerine göre yapılan güreşler diğer geleneksel güreş çeşitleri gibi davul zurna eşliğinde yumuşak toprak veya yeşil düz zeminde eğlence amaçlı yapılmaktadır. Yaş ve ağırlıklarına göre üç boya ayrılan güreşçiler, bele sarılan iki metre uzunluğundaki özel dokuma kuşaklardan tutarak rakibin iki omzunu yere getirmesi şalka düşmesi için mücadele ederler.

Cirit: Cirit, at üzerinde oynanan spor dallarından biridir. At üzerindeki sporcunun süngü veya mızrağını (ciridini) rakibe karşı isabetli bir şekilde atmasını, muharebe anında kendisine ve bineğine olan hakimiyetini ve bu yolla rakibine üstün gelmesini amaç edinen, kuralları olan bir spordur.

Atlı okçuluk: Orta Asya’daki savaş ve av pratiklerine dayanır. Amaç 200 metrelik parkur üzerinde dörtnala giden bir atın üzerinden hedeflere ok ile isabet sağlayarak, puan almaktır.

Yaya okçuluğu: Okçuluk yayla gerili kirişe takılarak uzağa atılan, ucu sivri, düzgün ince ve kısa çubuk yani ok ile hedefi vurma sporudur. Ateşli silahların keşfinden önce savaşlarda ve avcılıkta, daha sonra da sportif maksatlarla kullanılmaktadır.

Aşık oyunu: Oyun için koyun veya keçi gibi küçükbaş hayvanların arka ayaklarında bulunan aşık kemiği kullanılır. Oyun çizilen bir dairenin içine her oyuncunun aşıklarını dizmesiyle başlar. Her oyuncunun amacı yaptığı atışlarla aşıkları dairenin dışına çıkartmaktır.

Kökbörü: Anadolu’da “ödül kapmaca” olarak da bilinir. Amacı “şikar” adı verilen oğlağı veya pöstekiyi kaparak, belirlenen oyun alanı içerisinde rakibinden kaçırmaktır.

Aba güreşi: Orta Asya kökenli en eski güreş türlerinden biridir. Güreşçiler sırtlarına aba giyerek ve bellerine kuşak bağlayarak mücadele eder.

Mas (Ağaç) güreşi: Yarışmacılar en az 4-5 metre boyutlarında, 60 santimetre yüksekliğinde sabit, düz ve kaygan olmayan bir platform üzerinde yarışırlar. Bu platform üzerinde yüz yüze oturan yarışmacılar ayaklarını karaçam ağacından yapılan, yere dik duran ve her iki ucundan yere sabitlenmiş bir tahtaya dayarlar.

Mangala: Orta Asya’dan günümüze dek uzanan bir zeka ve strateji oyunudur. İki kişi tarafından 48 taş ile oynanır. En az 25 taş toplayan oyuncu, oyunu kazanır.

Şahin yarışı: Farklı kategorilerde yarışan şahinler, 400 ile 800 metre uzaktaki avlarını görerek en kısa sürede ona ulaşmaya çalışıyor. İyi bir şahin 400 metrelik hedefe 20 saniyede varabiliyor. Şahinler aylar boyunca yarışlar için zorlu hazırlıklardan geçiyor.

Yabusame (Japon atlı okçuluk sporu): Uzak Doğu’da at sırtındayken önceden belirlenmiş hedeflere ok atılarak yapılan etkinlik. Geçmişi Japonya’da 12. yüzyıla kadar uzanan Yabusame, Türkiye’deki atlı okçuluktan farklı özellikler ve kurallar içermektedir.