Son dönemlerde seramik alanında yapılan en kapsamlı sergi

Kültürel mirasımızın birçok farklı alanına destek vermeyi hedefleyen Kale Grubu’nun 60. kuruluş yıldönümü kutlamaları kapsamında sanatseverlerle buluşturduğu Füreya Koral’ın yoğun ilgiyle karşılanan en kapsamlı retrospektif sergisi amacına ulaştı.

60 yıllık yolculuğuna birçok ilki sığdıran Kale Grubu, Füreya Koral’ın aramızdan ayrılışının 20. yılı anısına düzenlenen Füreya Sergisi ile son dönemde seramik alanında yapılan en kapsamlı sergiye de imza atmış oldu. Kültür sanat çevreleri ile sınırlı kalmayan sergi, herkes tarafından yoğun ilgi gördü ve Kale’nin 60. yılına yaraşır bir sosyal sorumluluk örneği olarak akıllara kazındı.

Kale Grubu Başkanı Zeynep Bodur Okyay: “ Füreya sergisinin gördüğü ilgiden ötürü çok mutluyuz. Tam da hayal ettiğimiz gibi, Füreya’ya yaraşır bir sergi oldu. Bundan sonra da seramik sanatına ve sanatçılarına olan desteğimiz sürecek.” dedi.

İlk çağdaş seramik sanatçılarımızdan Füreya’yı aramızdan ayrılışının 20. yılında ‘anmak kadar anlamak’ ve ‘anlatmak’ fikrinden yola çıkarak hazırlanan sergi, görünen ve görünmeyen kahramanların emekleriyle hayata geçirildi. Serginin asıl amacı ise gelenek ile yeniliğin kesiştiği noktada, zorluklara rağmen hiç pes etmeyen Füreya’yı tüm yönleriyle yeni nesillerle buluşturmak, bu topraklardan çıkacak nice Füreya’lara ilham vermek, seramiği ve tasarımı kitlelerle buluşturmaktı.

1 seneyi aşkın süren çalışmanın ardından 18 Kasım 2017’de kapılarını açan Füreya Sergisi, yoğun istek üzerine 28 Ocak 2018 tarihine kadar uzatıldı. Yapılan atölyelerle yaşayan bir mekanın ötesinde, ilham alınan bir mekana dönüştü. Bu sürede 50 bini aşkın kişinin ziyaret ettiği sergi, sadece Füreya’nın en kapsamlı retrospektif sergisi olmakla kalmadı; gençlere burs fonu da oluşturdu. Füreya buluşmaları ve çocuk atölyeleri ile de renklenen sergi, 7’den 97’ye herkese ulaştı, yoğun ilgi topladı ve ilham verdi.

Yenilikçi ve öncü bir sanatçı olarak Füreya’nın hayat amacını bulma, kendi yolunu çizme ve kendi gücünü keşfetmek açısından ilham veren bir duruşunun ve hayat hikayesinin olması, sergiyi gezenlerin de yeni yollar ve başlangıçlar için umutla dolmasını sağladı.

Gelecek nesillere ilham veren bir proje

Füreya’nın 20. ölüm yıldönümü vesilesiyle hayata geçirilen proje aslında herkesin kendine dair bir şeyler bulacağı, ilham alacağı 360 derece bir sergi deneyimine dönüştü. Bu sergi, yalnızca bir seramik sergisi değil; bir kendini gerçekleştirme hikayesi olarak sergiyi gezen sanatseverlerin aklına kazındı. Çünkü Füreya, seramik ile nefes alan, yeniden doğan ve hayata tutunan ilham verici bir rol model. 40 yaşında kendini seramikle baştan yaratan, sanatın iyileştirici ve dönüştürücü gücünü kendinde cisimleştiren bir figür. Füreya’nın yolculuğuna daha ‘içeriden’ bakmayı ve seramik üretimlerine A’dan Z’ye ışık tutmayı hedefleyen Kale Grubu, bu sergi ile aynı zamanda bu topraklardan çıkacak nice Füreya’lara da ilham vermeyi amaçladı. Serginin yanı sıra Ayşe Kulin kitabının yeniden basımı, Füreya sanatçı kitabı, Füreya buluşmaları, çocuk atölyeleri, Güneş Mutlu Mavituncalılar tarafından projeye özel tasarlanan ‘Mehry Mu Loves Fureya’ çanta serisi ile de 360 derece bir deneyime dönüştü.

Serginin dünü, bugünü ve yarını…

Kale Grubu, Füreya’yı anmak kadar anlamak da gerektiğinin önemini vurguladığı sergide, eserlerinin ‘yüksek sanat’ simgesi olarak görülmesine ve sanatın müzelerde ‘hapsedilmesine’ karşı çıkan Füreya’yı özgün bir bakış açısı ile sanatseverlerin karşısına çıkardı. Bu süreçte Füreya’nın yeğeni ve yasal varisi Sara Koral Aykar başta olmak üzere Füreya’nın dostları, öğrencileri ve meslektaşları ile iletişime geçildi ve ulaşılabilecek tüm arşivler, belgeler ve bilgiler titizlikle araştırıldı. Füreya ruhuna uygun karakteristik, herkesin ulaşabileceği kadar merkezi, eserlerinin hak ettiği değeri göreceği genişlikte sergileneceği mekan için de Akaretler’deki Sıraevler seçildi. Kamusal ve yarı kamusal alanlardan, koleksiyonerlere kadar birçok kişiye ulaşılarak belgelenen ve toparlanan eserler kronolojik bir sıra ile düzenlenerek yerleştirildi. Sergi boyunca farklı yaş ve meslek gruplarından birçok insan Füreya’nın yaşam hikayesine tanıklık etti. Károly Aliotti, Nilüfer Şaşmazer ve Farah Aksoy küratörlüğünde sanatseverlerle buluşan sergi, 1,500 m2’lik alana yayılan geniş bir mekanda sanatseverlerle buluştu. Sergide yalnızca Füreya’nın farklı dönemlerde ürettiği desenler, litografiler, seramik nesneler, tabaklar, porselenler ve duvar panoları eskizleri değil; aynı zamanda fotoğrafları, kişisel eşyaları ile aile bireylerine dair bilgi ve belgeler de sunuldu. Sergiye ilgi o kadar yoğundu ki, sadece sanatseverler ve koleksiyonerler değil, farklı mesleklerden ve farklı yaşlardan bir çok kişi Füreya’nın hayat hikayesine tanıklık etti. Öyle ki; anaokulları, ilkokullar, liseler okul ziyaretleri düzenleyerek, sanatın birleştirici gücünü gösterdi.

Atölye Buluşmalarıyla Füreya’yı Anmak

Sergi boyunca farklı disiplinlerden konuşmacıların katıldığı Atölye Buluşmaları, sergiyi yaşanan bir mekan haline getirdi. Tam da Füreya’nın atölyesi gibi… Füreya’yı ona yaraşır bir şekilde, çok katmanlı bir şekilde farklı konuşmacılardan dinlemeyi sağlayan atölye buluşmaları, dinleyicilerin de interaktif bir şekilde katılım sağlamasıyla çok daha enerjik bir sürece dönüştürdü. ‘Füreya ve Edebiyat’, ‘Füreya ve Mücevher’, ‘Füreya ve Renkler’, ‘Füreya: Atölye Pratiğinden Kamusal Mekana Seramik’ ve ‘Füreya: Dostları ve Atölyesi’, ‘Füreya ve Mimari İşbirlikleri’ ve ‘Bir Serginin Anatomisi’ gibi başlıklar altında gerçekleşen atölyelerin ilk konuğu ünlü yazar Ayşe Kulin oldu. Füreya’nın yaşam öyküsünü kaleme alarak geniş kitlelerin tanımasını sağlayan Füreya kitabının Kale Grubu tarafından Everest yayınlarının desteğiyle hazırlanan yeni basımını imzalayan Kulin, Füreya ile olan izlenimlerini ve edebi hayatındaki yerini de paylaştı. Sonraki haftalarda ; Özlem Güsar, Prof. Gül İrepoğlu, Burçak Bingöl, Yasemin Özcan, Hera Büyüktaşçıyan, Candeğer Furtun, Rabia Çapa, M. Tüzüm Kızılcan, Nevzat Sayın ve Büke Uras gibi önemli isimlerin konuk olduğu buluşmaların çıkış noktası ise Füreya’yı tüm yönleriyle daha iyi anlayabilmek ve anlatabilmekti. Büyük ilgi gören Atölye Buluşmaları, ‘’Bir Serginin Anatomisi’’ ile sona ererken, sergi boyunca Sıraevler’i yaşayan bir mekana dönüştürdü.

Çocuklara Füreyalı Atölyeler

Sergi boyunca 10 adet atölye gerçekleştirildi. 4-6 ve 7-10 yaş arasındaki çocuklarla gerçekleşen atölyelere, Füreya’nın Duvarları Atölyesi ismi verildi. Müze eğitimcisi Hüsne Çiğdem rehberliğinde çocukların; desenden litografiye, seramikten çiniye, panolardan sehpalara ve duvarlara uzanan geniş bir yelpazede sanat çalışmaları üreten Füreya Koral’ın büyülü dünyasını keşfetmesi amaçlandı. Atölyenin ilk bölümünde çocuklar sanatçının çalışmalarını bilmeceli bir sergi turu ile gezdi ve sanatçının kullandığı farklı malzeme ve teknikler hakkında bilgiler edindi. Atölyenin uygulama aşamasında ise çocuklar, kolektif bir şekilde, sergi gezisinde keşfettikleri desenleri renklendirip, yan yana getirerek bir duvar panosu yaratttı. 60 dakika süren bu etkinlik, çocuklar tarafından da oldukça beğenildi.

KSV’den Füreya Burs Fonu ile Gençlere Destek

Gelenek ile yeniliğin kesiştiği yerde duran Füreya’nın hayat hikayesine bir nevi içeriden bakmayı amaçlayan sergi aynı zamanda gelecek nesillere de destek vermeyi amaçladı. Sergide sanatseverlerle buluşturulan sınırlı sayıda üretilmiş el yapımı Füreya imzalı fincan, el yapımı defterler ve posterlerin geliri Kaleseramik Vakfı (KSV) bünyesinde oluşturulan Füreya Burs Fonu’na aktarıldı. Bu fon ile Füreya’nın verdiği ilhamla, üniversitelerin seramik bölümlerinde okuyan ve gelecek vadeden 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin eğitimine destek verilmesi amaçlanıyor. Bu sayede, Füreya’dan ilham alan geleceğin kadın seramik sanatçıları kendi yolunu çizecek ve topluma fayda sağlayacak.

Sergi Katalogu’nun Ötesinde Bir Eser: Füreya Sanatçı Kitabı
Sergi küratörleri tarafından hazırlanan ve bir sergi kataloğu olmanın çok ötesine geçen yaklaşık 500 sayfalık sanatçı kitabı, sergide yer almayan eserleri de belgeleyen ve farklı tanıklıklara kapı açan kalıcı bir eser oldu. Zeynep Bodur Okyay’ın önsözüyle başlayan kitaba, Sara Koral Aykar, Candeğer Furtun, Alev Ebuzziya Siesbye, M. Tüzüm Kızılcan, Prof. Dr. Gül İrepoğlu, Doç. Dr. Ahu Antmen, Zeynep Oral, Rabia Çapa, Dr. Necmi Sönmez, Büke Uras ve Ferit Edgü katkı sağlayan isimler arasında yer alıyor.

Kale’nin Yeni Projeleri

Kale Grubu, gelecek yıllarda da seramik sanatına gönül vermiş ve kültürel mirasımızda iz bırakmış değerli sanatçılarımızı sahiplenen nice farklı projeler hayata geçirmeyi hedefliyor. Yeni nesil seramik sanatçılarını desteklemeyi ve kuşaklararası buluşmalara aracılık etmeyi sürdürecek.