Endeksa: 2024 yılında konut satış adedinde ve ev sahipliği yüzdesinde artış bekleniyor

Endeksa 2023’ün konut satış eğilimlerini ve yaşanan dalgalanmaların nedenlerini değerlendirdi. Buna göre, 2023 yılında ipotekli konut satışlarında bir önceki yıla nazaran yüzde 37’lik bir düşüş gözlemlendi. Yasalaşması beklenen yeni kredi desteği paketiyle birlikte analizler, 2024 yılında konut piyasasının hem satış adedinde hem de ev sahipliği yüzdesinde artış trendine girmeye hazır olduğunu gösteriyor.

Büyük veri analizi ve yapay zeka yöntemlerini kullanarak gayrimenkul değer hesabı sunan ve bu sayede kullanıcıların güvenle gayrimenkul satışı yapmalarına imkan sağlayan Endeksa, konut piyasasındaki satışların son bir yılını mercek altına aldı. Beklenen finansal erişimi kolaylaştıracak yeni faiz düzenlemeleri ile birlikte konut satış haciminde artış bekleniyor. Endeksa verilerine göre, Aralık 2023 itibariyle Türkiye’de ortalama konut satış fiyatı bir önceki aya göre yüzde 4, son üç ay içerisinde yüzde 11 oranında artarak 3 milyon 92 bin 700 TL oldu. Satılık konut fiyatlarının 2023 yılında içerisinde yüzde 84 oranında artması da konut sahibi olmak isteyenlerin erişimini oldukça kısıtlıyor.

İpotekli Satışlarda Yüzde 36’yı Aşan Düşüş

2023 yılında Türkiye’de toplam 1 milyon 225 bin 926 adet konut satıldı. Rakamlar, 2022 yılına göre konut satışlarında 259 bin 696 adetlik bir düşüş yaşandığını gösteriyor. Bir önceki seneye nazaran yaşanan konut satışlarındaki düşüşün oranı yüzde 17,5 oldu. 2022 yılında toplam konut satış adedi 1 milyon 485 bin 622 adet olmuştu.

2023 yılında konut satışlarında bir önceki yıla kıyasla kaydedilen genel düşüş eğiliminin en belirgin olduğu kalem ipotekli konut satışları oldu. Ülke çapında 2023 yılında 177 bin 748 adet ipotekli konut satışı gerçekleşti. 2022 yılında ise 280 bin 320 adet kredili satış kaydedilmişti; bu da kredili satışlarda bir yılda yüzde 37’lik bir düşüş yaşandığını gösteriyor. 2023 yılında kredili konut satışları toplam satışların %14’ünü oluşturdu. Bu oran, 2022’nin aynı döneminde yüzde 19’du.

Konut Fiyatlarındaki Artış Oranı Geçen Senenin Altında Kaldı

2022 ve 2023 yıllarına bakıldığında en fazla konut satışının gerçekleştiği ay olan Aralık, 2022 döneminde kaydedilen toplam konut satışı adedi 207 bin 963 iken, bu dönemde Türkiye’de ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 664 bin 100 TL idi. Ocak 2023 ise yalnızca 97 bin 708 satışı ile durgun bir ay oldu ve ortalama konut satış fiyatı bir önceki aya göre yüzde 9 artarak 1 milyon 816 bin 360 TL oldu. 2023’ün Aralık ayında toplam konut satış adedi 138 bin 577 olurken ortalama konut satış fiyatı 3 milyon 92 bin 700 TL oldu.

İpotekli konut satış adetlerinin toplam konut satış adetleri içerisindeki payına baktığımızda bu oranın 2023 yılı Nisan ayından beri düşüş yaşadığı görüldü. Ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 215 bin 110 TL olan Haziran 2022’de ipotekli konut satışların toplam satışlara oranı yüzde 27’lik pay ile zirve yaptı. Ancak kredili satışlar 2022 Eylül ayında yüzde 15’lere kadar geriledi ve kredili konut satış adetlerinin dalgalı grafiği günümüze kadar devam etti. 2023 yılı Aralık ayına gelindiğinde kredili konut satış adetleri son 2 yılın en düşük oranı olan %4’lük oran ile 6 bin 42 adete geriledi.

Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt ipotekli konut piyasasının güncel durumuna dair yaptığı değerlendirmede bu kalemde faiz ve kredi politikalarının belirleyici olduğunun altını çizdi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “İpotekli konut satışlarının sektördeki payında yaşanan dalgalanmalar yüksek fiyat, artan kredi maliyetleri ve krediye erişimin zorlaşması gibi koşullardan kaynaklanıyor. Kredili konut satışlarının 2022 – 2023 aralık ayları arasında, yani bir yılda, yüzde 70 oranında azaldığını görüyoruz. An itibarıyla kredili konut piyasasının aktörleri, yani hem alıcılar hem de satıcılar temkinli davranıyorlar. Çünkü çok yakında yürürlüğe girmesi beklenen ve özellikle ilk el konut alımlarında destek sağlayacak bir kampanya söz konusu. Bu kampanyanın 1,2 faiz oranında 15 yıl süreyle kredi kullanımını mümkün kılacağı tahmin ediliyor. İnsanlar da doğal olarak kampanya hayata geçtikten sonra piyasada oluşacak yeni trendleri görmeden karar almak istemiyorlar. Şu anda bir ‘bekleme süreci’ söz konusu. Bu süreç tamamlandıktan sonra, beklentimiz hem ipotekli konut piyasasının canlanması hem de konut satış adetlerinin artması yönünde.”