İlme adanmış hayatlar “50 Yılda 50 Vakıf İnsan” kitabında buluştu

İlim Yayma Vakfı tarafından 50. Kuruluş yılı sebebiyle hazırlanan “50 Yılda 50 Vakıf İnsan” kitabı Türkiye’nin yarım asırlık eğitimi ve vakıf tarihine çok önemli bir pencereden bakılmasını sağlıyor. Kitapta farklı dönemlerde İlim Yayma Vakfı’nda  iz bırakmış Sabri Ülker’den Kemal Unakıtan’a, Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’dan İbrahim Bodur’a, Ali Eymen Topbaş’tan Prof. Dr. Sabahattin Zaim’e kadar 50 değerli isim yer alıyor. Kitapta, manevi değerlerine sahip çıkan, ülkesine bağlı eğitimli genç nesiller yetişmesine büyük katkıda bulunan 50 vakıf insanına ait çok özel fotoğraf, bilgi ve bazı belgeler ilk kez paylaşılıyor.

İlim Yayma Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Necmeddin Bilal Erdoğan: “1951 yılında 68 hayırsever, ‘ilme hizmet etmek’ düşüncesiyle İlim Yayma Cemiyeti’ni kurmuştu. Türkiye Cumhuriyeti’nin çok partili rejime geçişiyle yaşıt olan bu dernek, rejime isabet etmiş her türlü marazdan da nasibini almıştır. Örneğin darbeler, muhtıralar, kapatmalar, el koymalar görmüş ve bünyesinde yaşamıştır. ‘Niyet hayır akıbet hayır’ kelam-ı kibarının bir yansıması olarak maruz kalınan zorluklar imtihan kabul edilmiş, azimler artarak meşru zemin içerisinde çözümler geliştirilmiştir. Bu eser vesilesiyle hem vakfımızın tarihçesini hem de kurucularımızla ilgili bilgileri derli toplu bir araya getirmek, tarihe not düşmek hedefimizdi.”

Türkiye’nin seçkin ilim, irfan yuvalarından İlim Yayma Vakfı kuruluşunun 50. Yılında bu asırlık yürüyüşüne dair “İlimden İrfana 50 Yıldan Asra” mottosuyla başlattığı 50. Yıl etkinlikleri kapsamında “İlim Yayma Vakfı 50 Yılda 50 Vakıf İnsan” adını verdiği önemli bir eseri hayata geçirdi. Vakıf tarihinde iz bırakmış kişiler ile ilgili bilgileri derli toplu bir araya getirmek ve tarihe not düşmeyi hedefleyen kitabın hazırlanmasında çok sayıda proje danışmanı, akademisyen ve editör görev aldı.

Kitap Nasıl Hazırlandı?

Kitap bir ortak çalışma neticesinde oluşturuldu. Yayınına karar verildikten sonra belli aralıklarla toplanılarak planlamalar yapıldı, bir dizi kararlar alındı. Hakkında çalışma yapılacak isimler ortaya çıkarıldıktan sonra listeye son hali vakıf Mütevelli Heyeti’nce verildi. Bu önemli isimleri yazacak kişiler tek tek belirlendi.  Kitabın hayata geçirilmesi için fazla zaman bulunmaması sebebiyle çok yazarlı bir çalışma yöntemi tercih edildi.  Yüksek lisans ve doktora aşamasındaki 30 genç, sorumluluğunu üstlendikleri biyografileri ilmî usuller çerçevesinde yazmaya başladılar. Araştırmacılar tarafından genel olarak iki ana kaynak kullanıldı. Birincisi aileden hayatta olanlara başvurularak onlardan bilgi ve belge edinmek. İkincisi ise İlim Yayma Vakfı’nın arşiv ve yayınlarını kullanmak.

Acun ve Ünal’ın Özverili Çalışmaları 

Bu konuda her aşamada işin başında olup kitabın yayın yönetmenliğini üstlenen Vakıf Kurucu ve Bağışçı İlişkileri Müdürü Osman Acun ile Özel Kalem Müdürü Abdulkadir Ünal yazarlara her türlü yardımı yapmış, onların ailelerle buluşmasını yanı sıra arşiv belgelerinin de kullanımlarına sunulmasını sağladı.  Kitapta sıralama; ise kurucuların Mütevelli Heyeti’nde görev aldıkları tarih esas alınarak yapıldı. Kitabın ilk sayfalarında İlim Yayma Cemiyeti’nin kuruluş, amacı ve hedefleri özel belgeleriyle anlatılıyor. İlim Yayma Cemiyeti çok partili hayata geçildikten sonra Türkiye’nin ilk sivil toplum kuruluşlarından biri olarak 11 Ekim 1951 tarihinde 68 hayırsever tarafından kurulduğu belirtiliyor.

Topluma İz Bırakmış 50 Hayat, 50 Özel İnsan

İş ve manevi hayatlarındaki mücadele ve azmin yanı sıra hayırseverlikleriyle de herkese örnek olmuş 50 ismin hayat hikâyeleri çok özel bilgi fotoğraf ve belgelerle kitapta bir araya getirildi. Hayatta olanlarla bizzat görüşüldü, ebediyete irtihal eden önemli isimlerin ailesi, çocukları ve yakınlarıyla buluşuldu.   Aylar süren çalışmalar sonucunda sadece İlim Yayma Cemiyeti ve İlim Yayma Vakfı değil, Türkiye’nin son yarım asrına ayna tutan tarihe not düşülecek çarpıcı insan hikâyelerine ulaşıldı.

Sabri Ülker’den Kemal Unakıtan’a 50 Vakıf İnsanı

600 sayfalık eserde Türk sanayisi ve iş dünyasına damgasını vurmuş iş insanları, siyaset, bilim ve akademi dünyasına iz bırakmış önemli isimlere yer veriliyor.   Rahmetli iş insanı Sabri ÜLKER’in hayatı ve İlim Yayma Cemiyeti’ne katkılarının anlatıldığı bölümle başlayan kitapta sırasıyla Ali Eymen TOPBAŞ, Abdųlkadir ÇAVUŞOĞLU, Abdurrahman Korkut ÓZAL, Mehmet Fahrettin ÜRETMEN, Sabahattin ZAİM, Asım TAŞER, Yusuf TÜREL, Hasan Tahsin UĞUR, Nazif ÇELEBİ, İsmail Niyazi KURTULMUŞ, Mahmud Celâleddin ÖKTEN, İbnülemin Mahmud Kemal İNAL, Münevver AYAŞLI, Nevzat YALÇINTAŞ, Yurdakul DAGOGLU, İbrahim BODUR, Süleyman YALÇIN, Ahmet YILDIZ, Salih TUĞ, Muhammed Emin SARAÇ, Osman ÖZTÜRK, Sabri ÖZPALA, Sedat ÇEBİ, Ahmet Yahya KiĞILI, Mehmet Fehmi BİLGE, Abdülkavi BEŞER, Mehmet Rahmi BİLGE, Hasan SAĞLAM, Mustafa Kemal MALKOÇ, Mustafa KÖSEOĞLU, Kazım SAVAŞ, Mehmet YILDIZ, Fehmi ÇELİKKOL, Sabahattin KIRKAN, Musa UĞUR, Ferruh ERTÜRK, Ahmet Fikret EVYAP, Kemal UNAKITAN, Mehmet Avni İMAN, İsmet AĞAN, Mehmet Mehdi SUNGUR, Mustafa UĞUR, Mehmet Akif AYDIN, Kahraman EMMİOĞLU, Yücel ÇELİKBİLEK, İsmail ADAK, Abdullah TỈVNİKLİ, Adnan ÇELİK ve eski TBMM başkanı İsmail KAHRAMAN yer alıyor.

N. Bilal Erdoğan: “Dernek Büyük Zorluklarla Mücadele Etti”

Kitabın girişindeki “takdim” bölümünde “Vakfımızın kuruluşunun 50. yılında yarım asırlık yürüyüşümüze dair “İlimden İrfana 50 Yıldan Asra” mottosuyla başlatmış olduğumuz 50. Yıl Etkinliklerimiz kapsamında “İlim Yayma Vakfı 50 Yılda 50 Vakıf İnsan” adını verdiğimiz bir eser hazırlamak istedik” diyen İlim Yayma Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Necmeddin Bilal Erdoğan eserde yer alan isimler ve hayat hikâyelerine ilişkin düşüncelerini şu sözlerle dile getirdi:

“2023 yılı itibarıyla 50. yılına giren İlim Yayma Vakfımızın hikâyesi esasında daha da eskiye dayanıyor. 1951 yılında 68 hayırsever, ‘ilme hizmet etmek’ düşüncesiyle İlim Yayma Cemiyeti’ni kurmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin çok partili rejime geçişiyle yaşıt olan bu dernek, rejime isabet etmiş her türlü marazdan da nasibini almıştır. Örneğin darbeler, muhtıralar, kapatmalar, el koymalar görmüş ve bünyesinde yaşamıştır. ‘Niyet hayır akıbet hayır’ kelam-ı kibarının bir yansıması olarak maruz kalınan zorluklar imtihan kabul edilmiş, azimler artarak meşru zemin içerisinde çözümler geliştirilmiştir. Yaşanılan zorluklar yeni arayışları beraberinde getirmiş, bu kutlu davanın aksamaması, hizmetlerin devam etmesi, emanetlerin zayi olmaması için bir vakıf kurma kararı alınmıştır. Cemiyet’in ilk kurucularından kendini bu hizmetlere vakfeden 11 büyüğümüz Vakfımızın da kurucu üyesi olmuştur (1973). Vakfımızın 98 kurucu üyesinden 41’i yine aynı dönemde Cemiyet’in yönetim organlarında görev yapan ehil ve muhib insanlardır. İşte 1951 yılında toprağa atılan bu iyilik tohumu yeşermiş, büyümüş ve nice güzel meyveler vermeye devam etmektedir.”

N. Bilal Erdoğan: “Büyüklerimiz Vakfı Adeta Kendi Evlatları Gibi Gördü”

Necmeddin Bilal Erdoğan, takdim yazısında kitabın İlim Yayma Cemiyeti ve devamında kurulun İlim Yayma Vakfı’nın meşakkatli yolculuğunda vakfa hizmet sorumluluğunun kuşaktan kuşağa geçtiğini söyledi:

“Bu eser vesilesiyle hem vakfımızın tarihçesini hem de kurucularımızla ilgili bilgileri derli toplu bir araya getirmek, tarihe not düşmek hedefimizdi. Bu zamana kadar hizmet eden büyüklerimizi hayır ve rahmetle yad ediyoruz. Elbette ki hem İlim Yayma Cemiyeti’ni hem de İlim Yayma Vakfı’nı kuran, hizmet eden, yönetiminde bulanan, bağış yapan herkes değerli, her biri muhterem ve müstesna insanlar. Lakin bunlar içerisinden aile olarak bu hizmetleri devam ettirenler var ki bu aileler dededen toruna bu kutlu davadan hiç kopmamışlar, desteklerini her daim sürdürmüşler. Vakfı adeta kendi evlatları gibi görmüşler, bu hizmeti hayatlarının bir parçası haline getirmişlerdir. Necati Uğur ailesi, Hacı Fahri Kiğılı ailesi, Muammer-Sabahattin Topbaş ailesi, Sabri Ülker ailesi, Hacı Nazif Çelebi ailesi, Ahmet Yıldız ailesi, Fehmi Bilge ailesi, Mehmet Üretmen ailesi bunlardan bazılarıdır…”

Kitabın editörlüğünü yapan Dr. Âlim Kahraman ise girişteki yazısında kitabın hazırlanmasında 30 kadar genç akademisyen ismin çalıştığını belirterek, geçmişten günümüze yaşananların herkesi etkilediğini ifade etti: “Kitap incelendiği zaman görülecektir ki işin içine girdikçe her araştırmacının şevki artmış, duydukları ilgi ve heyecan satırlarına da yansımıştır. Böylece hayatlarıyla birer numune olan o insanların vakıf insanı olma anlayışları araştırmacılarımıza da geçmiştir. Bu kitabın bir kârının da bu olduğunu düşünüyoruz.”

Kitapta İlim Yayma anlayışının ortaya çıkışı, vakıflaşma süreci ve vakıf olarak sürdürülen hizmetler ana hatlarıyla ele alınarak anlatılıyor. Özellikle eğitim alanında hizmet vermeyi hedefleyen İlim Yayma camiası, vakıf anlayışını özümsemiş, vakıf insanların omuzlarında yükselen bir değer olarak birçok hizmeti üstlenmiş, başta İmam Hatip Okulları olmak üzere pek çok eğitim kurumunun ve bu kurumlarda eğitim gören genç nesillerin yetişmesine büyük katkı sağlamıştır.