İnşaat malzemelerinde iç talep devam ederken dış talepte gerileme yaşanıyor 

Türkiye İMSAD, yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen Aylık Sektör Raporu’nun aralık ayı sonuçlarını açıkladı. Raporda, seçime kadar olan dönemde genişletici ekonomi politikalarının uygulanması ile özellikle konut ve inşaat sektörüne yönelik desteklerin, iç talebi ve pazarın hareketli kalmasını sağlayacağı belirtildi. İhracat pazarlarında ise yeni yılın ilk yarısında küçülme, ikinci yarısında toparlanma bekleniyor.

İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan Aylık Sektör Raporu’nun aralık ayı sonuçları açıklandı. Raporda dördüncü çeyrek sonuçları değerlendirildi.

2022 yılı ilk çeyrekte yüzde 4,4, ikinci çeyrekte ise yüzde 2,1 oranında artış gösteren inşaat malzemeleri sanayi üretimi, üçüncü çeyrek dönemin tüm aylarında azalarak çeyrek dönem itibarıyla yüzde 3,3 geriledi. Üretim, dördüncü çeyreğin ilk ayı olan ekimde de geçen yılın aynı ayına göre yine yüzde 3,3 geriledi. 2022 yılı son çeyreğinde üretimdeki düşüş devam etti.

İnşaat malzemeleri sanayi üretimi, uzun süre sonra dört ay üst üste gerileme kaydetti. Bu dönemde inşaat malzemelerine yönelik iç talep göreceli olarak devam ederken dış talepteki yavaşlama gerilemeye döndü.

Yılın ilk on ayında inşaat malzemeleri sanayi üretim artışı geçen yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 0,4 olarak gerçekleşti. Yılın ilk on ayında 13 alt sektörde üretim geçen yıla göre artarken, 9 alt sektörde üretim geriledi.

2022 yılının ilk on ayında en yüksek üretim artışı yüzde 26 ile seramik kaplama malzemeleri, yüzde 18 ile plastik inşaat malzemeleri, yüzde 16,4 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemelerinde, yüzde 14,7 ile seramik sağlık gereçlerinde gerçekleşti. Düz cam ve yalıtım camı üretimi yüzde 12,3 yükseldi. Buna karşın yılın ilk on aylık döneminde demir çelik radyatör üretiminde yüzde 12, tuğla ve kiremit üretiminde yüzde 14,2 gerileme yaşandı. Çimento üretimi yüzde 4,8 ve hazır beton üretimi yüzde 4,6 geriledi.

İhracat pazarlarında yeni yılın ilk yarısında küçülme ikinci yarıda toparlanma bekleniyor 

Raporda, inşaat malzemeleri sanayisinin 2023 öngörülerini büyük ölçüde dünya ekonomisi ve ticaretindeki gelişmelerin belirleyeceği vurgulandı.

Dünya çapında yüksek enflasyonu önlemek için uygulanan sıkı para politikalarının yılın ilk yarısında en kuvvetli seviyeye çıkması bekleniyor. Ekonomilerdeki yavaşlama ile birlikte pazarlarımızdaki inşaat sektörlerinde küçülme bekleniyor. Yılın ilk yarısında Avrupa, İngiltere ve ABD inşaat sektörlerinin küçüleceği tahmin ediliyor.

Bu çerçevede inşaat malzemeleri talebinin de yılın ilk yarısında azalması, ikinci yarıda talep ve siparişlerin durağan kalması bekleniyor. Raporda, yılın ikinci yarısında inşaat sektörlerinde büyüme beklentisi ortaya çıkarsa talep ve siparişlerin yılın üçüncü çeyreğinde yeniden sınırlı artışa geçeceği, yılın son çeyreğinde daha hareketli bir talep ve ihracat eğilimi yaşanabileceği değerlendirildi.

Tablo.1 Dünya İnşaat Sektörü ve İnşaat Malzemeleri Sanayi İhracatından 2023 Yılı Öngörüleri

Kaynak: Çalışma Ekibi

Türkiye inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri iç pazarı 2023 öngörüleri 

Raporda, Türkiye inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri iç pazarında 2023 yılını şekillendirecek ana unsurun seçime kadar uygulanacak destekleyici politikalar ve seçim sonuçlarına bağlı olarak yılın ikinci yarısında uygulanacak politikalar olacağı belirtildi.

Seçime kadar olan dönemde genişletici ekonomi politikalarının uygulanması, özellikle konut ve inşaat sektörüne yönelik desteklerle birlikte ekonomide iç talebin ve pazarın hareketli kalması bekleniyor. Bu dönemde yüzde 4-5 arasında ekonomik büyüme yaşanması öngörülüyor.   Büyümenin yılın ikinci yarısında yavaşlaması, inşaat sektörünün ise yıl genelinde sınırlı büyüme göstereceği tahmin ediliyor. Seçim öncesi desteklerin yılın ikinci yarısında da etkisinin süreceği değerlendiriliyor.

Bu çerçevede inşaat malzemeleri iç pazarında yenileme pazarı ile yeni pazarın farklı eğilimler göstereceği tahmin ediliyor. Yenileme pazarında yılın ilk yarısında durağanlık, yılın ikinci yarısında ise seçim belirsizliğinin ortadan kalkması ile sınırlı bir büyümeye geçiş öngörülüyor. Yeni pazarın ise sektöre verilen destekler ile yılın ilk yarısında daha hareketli olacağı değerlendiriliyor. Yılın üçüncü çeyreğinde yeni pazardaki büyümenin yavaşlaması, son çeyrekte ise 2024 yılı mart ayında yapılacak yerel seçimler öncesi inşaat sektörünün ve inşaat malzemeleri iç pazarının yeniden hareketlenmesi bekleniyor.

Tablo.2 Türkiye İnşaat Sektörü ve İnşaat Malzemeleri İç Pazarı İçin 2023 Yılı Öngörüleri

Kaynak: Çalışma Ekibi

Yenileme pazarı için hane halkı eğilimi ve talebi belirleyici oluyor  

İnşaat malzemeleri sanayinde birçok ürün için büyük önem taşıyan yenileme pazarı, hane halkı ve firmaların mevcut yapılarındaki yenileme talebi ve harcamaları ile şekilleniyor.

2020 yılının ikinci yarısında pandemi koşulları neticesinde yenileme talebindeki hızlı bir artışla yenileme pazarı önemli ölçüde büyüdü. Talep ve büyüme 2021 yılının son çeyreğine kadar sürdü. Son çeyrekten itibaren yenileme talebinde kademeli bir düşüş başladı. Buna bağlı olarak 2022 yılının büyük bölümünde yenileme pazarı daraldı. 2022 yılının son aylarında hane halkı yenileme talebinde yeniden bir artış eğilimi başladı. Ancak bu eğilimin henüz sınırlı ve yenileme pazarına tam olarak yansımadığı, 2023 yılında sağlanacak destekler ve olanaklar ile yenileme pazarında hareketlenme yaşanabileceği vurgulandı.