Depremi önceden haber veren sistem: EDIS

Konutlar ve iş yerleri için tasarladıkları yapay zeka tabanlı online site yönetimi uygulaması ile Türkiye’de talep rekoru kıran, yurt dışında da adından söz ettiren Apti; başta AFAD, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve birçok kamu kurumuna hizmet vermekte olan Sentez, Avrupa’nın en hızlı, en yeni IoT teknolojilerinin ödüllü üreticisi Hubbox ile yapay zeka teknolojisini sismik hareketlerin izlenimi ve raporlaması hizmetlerini dünya genelinde hizmete sunan Seismic Al firmalarıyla güçlerini birleştirerek, konut, fabrika ve işyerleri gibi tüm binalara uygulanabilecek dünyada bir ilk niteliğinde başarıya imza attı.

Projenin mimarlarından EDIS Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Emre Erişen, “EDIS ile deprem sarsıntılarının yerleşim yerlerine gelişini beklemeden, depremi oluşum anında yakalayarak deprem kaynağının uzaklığına bağlı olarak saniyeler, bazen dakikalar öncesinde fazladan bir zaman kazandırmak artık mümkün” dedi.

Site, apartman ve iş merkezlerinin kontrol, yönetim otomasyon ve yönetim uygulaması Apti ile beraber Sentez’in gelişmiş sensörleriyle deprem dalgalarının oluş anındaki tespiti, Hubbox’ın ev, ofis, bina cihaz ve sistemlerinin EDIS’e entegrasyonu, Seismic Al’un ise yapay zeka tabanlı sismik izleme çözümleri bir araya getirilerek Emergency Disaster Information System (EDIS-Acil Afet Bilgi Sistemleri) hayata geçirildi.

Yerli ve yabancı 4 firmanın ortak sinerjisi ile bir araya gelerek kurulan EDIS, depremi önceden haber vererek insanların hayatını kurtaracak, aynı zamanda sanayi ve işletmelerdeki büyük ölçekli maddi kayıpların önüne geçecek.

Dünyada bir ilk niteliğinde ve deprem bölgesi Marmara’da en yüksek bütçeli yatırım ve en büyük teknolojik gelişme olan EDIS, akademisyenlerin, kamu yöneticilerinin ve bürokratların katılımı ile gerçekleşen lansmanla, EDIS Kurucu Ortağı ve CEO’su Ali Emre Erişen tarafından Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark Kongre Merkezi’nde basına tanıtıldı.

Projenin mimarlarından Ali Emre Erişen olası afet durumlarında tedbir alabilmenin mümkün olabilirliği fikri ile yola çıkmış, pek çok üniversitenin deprem araştırma enstitüleri ve sismoloji bilim insanlarının desteklerini alarak, 2017 yılında EDIS’in ilk çalışmalarına başlamıştır.

EDIS’in çalışma prensibi

Bilim insanlarının bugün erken uyarı sistemi üzerinde çalıştığını söyleyen Ali Emre Erişen, bu sistemle, yerin kilometrelerce altında kırılan fay hattının oluşturduğu depremin yıkıcı etkisinin yeryüzüne yayılmadan önce artık insanlara haber verilebildiğini söyledi. Fay hattı kırıldığında, tıpkı havada yayılan ses dalgaları gibi hareket eden iki dalga oluştuğunu dile getiren Erişen, “Eğer binaya erken uyarı sisteminin sensörü takılırsa ve devrede olursa, ilk yayılan P dalgası, yıkıcı olan S dalgası ulaşmadan önce, depremin yıkıcı etkisini haber verebilir.” diye konuştu.

Dünyada ilk

Türkiye’de ve dünyada önde gelen konumlarda bulunan geleneksel erken uyarı sistemlerinden farklı olarak, deprem merkezine en yakın noktalara kendi cihazlarını yerleştiren ve hesaplama süresini minimum seviyelere indiren EDIS ’i herkesin kullanımına sunabilmek için Apti, Sentez, Hubbox ve Seismic Al gibi alanında uzman dört firmanın bilgi birikimlerini ve tecrübelerini bileştirdiğini vurgulayan Erişen, tasarladıkları EDIS ’in dünyada bir ilk niteliğinde olduğunu ifade etti.

EDIS’in bir simülasyon ile tanıtıldığı basın toplantısında sistemi anlatan Ali Emre Erişen, proje kapsamında Marmara Bölgesi’nde belirlenen alanlara EDIS Deprem Algılama Radar Sistemleri’nin konumlandırıldığını ve bunlardan alınan sinyallerin saliseler içerisinde tüm kullanıcılara aktarılacak şekilde dizayn edildiğini belirtti. Erişen, yapılan testlerde elde edilen sonuçlara bakıldığında ise, şu ana kadar dünya üzerinde geliştirilmiş en hızlı ve yüksek teknolojiye ulaşıldığının görüldüğünün ve bilimsel olarak ispatlandığının altını çizdi. Ayrıca konuyla alakalı dünyanın da ilgi odağı haline geldiklerini aktaran Erişen, www.iceew.org adresinde duyurulan International Conference on Earthquake Early Warning JSPS, “Deprem Erken Uyarı (EEW)” konulu konferansın EDIS sponsorluğunda bu yıl Türkiye’de gerçekleşeceğini belirtti.

Yazılım ve telif haklarının tamamı Türkiye’ye ait olan yazılımda, yabancı ortaklarla beraber geliştirilmekte olan EDIS projesi, eş zamanlı olarak İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’nde de sürdürülmekte olup en kısa sürede deprem kuşağındaki tüm ülkelerde hizmet verilmesi amaçlanıyor.

 Alınan erken uyarı sinyali ile doğalgaz, elektrik vb. sistemler kapatılabilecek

EDIS deprem erken uyarı sistemi sayesinde, insanlar bulundukları binalardan ayrılırken EDIS’in yapay zekâsı binayı depreme hazır hale getirecek sinyali iletiyor. Bina içerisinde gerekli bağlantılar da yapılarak alınan sinyal ile binalar ikincil afetleri önlemek için asansörü en yakın katta sabitleyip, yangın ve patlama risklerine karşı elektrikle çalışan cihazları ve doğal gazı kapatabilecek. Bina çıkışlarında bulunan kapılar ve bariyerleri, elektronik geçişleri açık hale getirerek tahliye işlemlerini kolaylaştıracak. Sistem, sanayi ve dükkânlara direkt erişim ve hizmet verecek şekilde planlanmışken site, apartman ile iş merkezlerine erişim ve hizmeti Apti üzerinden hizmet sunacak.

EDIS Hakkında

Emergency Disaster Information System (EDIS) yüksek teknoloji ile depremi yerinde tespit eden, deprem öncesi bölgeye uyarı gönderen ve otonom tedbir alan entegre bir sistemdir. Apti, Sentez, Hubbox ve Seismic AI gibi alanında uzman dört firmanın bilgi birikimlerini ve tecrübelerini birleştirerek oluşturduğu EDIS, yapay zekâ tabanlı eşsiz gelişmiş mimarisi sayesinde toplum bilincini arttırmak, insanların uğrayabileceği zararı en aza indirmek ve doğal afetlere karşı korunma önlemlerini almaya teşvik etmeyi hedeflemektedir. Sistem, sanayi ve dükkânlara direkt erişim ve hizmet verecek şekilde planlanmış olup; site, apartman ve iş merkezlerine erişimi Apti üzerinden gerçekleştirecektir.

Apti; toplu ve ortak yaşam alanlarında yaşayan insanları, çalışan profesyonelleri ve çevresinde bulunan tüm ticari işletmeleri tek bir çatı altında toplayarak, hayatı kolaylaştıracak ortak fayda ve kazançlar sunan, dünyanın en inovatif yaşam asistanı olmayı hedefleyen global bir teknoloji şirkettir.

Sentez Yer ve Yapı Mühendisliği; sismoloji, deprem mühendisliği, yapısal sağlık izleme ve sismik ölçüm sistemleri alanında faaliyet gösteren uzman bir firmadır. sismolojik deprem izleme ağları, deprem erken uyarı sistemleri, kuvvetli hareket kayıt ağları, yapısal sağlık izleme sistemleri, deniz tabanı sismolojik gözlem istasyonları, mikro bölgelendirme ve zemin araştırmaları için mikrotremör ve sismik kırılma, yansıma, MASW, kuyu sismiği vb. cihazları ile sarsma masaları firmanın ana faaliyet gruplarındandır. Afad, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Tübitak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Kocaeli Belediyesi ve pek çok kuruluş referansları arasında bulunmaktadır.

Hubbox; 2018 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark içerisinde kurulmuştur. “Endüstriyel cihazlara uzaktan erişim ve data toplama” amacıyla hem yazılım hem donanımını geliştirdiği ilk ürünü “Hubbox Connect X1” ile piyasaya çıkmış ve 50’den fazla ülkede kullanılmaya başlanmıştır. Startus Insights tarafından “Top 10 Industry 4.0 Trends & Innovations in 2021” araştırmasında, IoT kategorisinde en iyi iki firmadan biri seçilmiştir.

Seismic Al; özel sektör ve kamu sektörü için küresel bir deprem ve tsunami erken uyarı (ETEW) ve sismik izleme çözümleri sağlayıcısıdır. Çığır açan teknolojiden, çeşitli ortaklıklardan ve benzersiz bir iş modelinden yararlanan Seismic AI, dünya çapında kanıtlanmış bir sicile sahip, özel bilim temelli bir şirkettir.