Kadın istihdamında beyaz havlu atıldı

Binyaprak, XSIGHTS ve Marketing Türkiye’nin kadın dostu şirketler ve markalar üzerine yaptığı araştırmalar sonucunda çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. 2018 yılında, toplumun %68‘i ‘kadınlar ailelerinin ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır’ ifadesine katılırken, bu oran Şubat 2021’de %39’a düştü.

Kız kardeşlik networkü olan BinYaprak’ın da destek olduğu araştırma, kadınların istihdama katılımlarının artması için ücret eşitliğine, esnek çalışma saatlerine, çocuk bakımı yardımlarına ve kadın liderlik programlarına ihtiyaç duyduklarını gösterirken, kadın istihdamı noktasında pandemi ile birlikte çok farklı bir noktaya gelindiğini ortaya koydu. Genel olarak, kadınların istihdamda aktif olarak yer alması noktasındaki toplumsal beklenti geriliyor.

2018 yılında, toplumun %68‘i ‘kadınlar ailelerinin ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır’ ifadesine katılırken, bu oran Şubat 2021’de %39’a düştü. 2018‘de her on kadından yedisi, ailesinin ekonomik ihtiyaçlarını karşılaması gerektiğini düşünürken, Şubat 2021‘de bu oran her on kadından dörde düştü. Çarpıcı araştırmada çıkan sonuçlara göre; pandemi ile birlikte, hali hazırda istihdamda olmayan ama “gelecekte iş arayacağım” diyen kadınların oranı 2018‘den bu yana, %57’den %43‘e gerilerken, “ülkede insanlar iş bulamıyorsa, çalışmak kadınlardan çok erkeklerin hakkıdır ‘diyen kadınların oranı da 2018’ den bu yana %25‘ten %29’a yükseldi.

Pandeminin ekonomik, sosyal ve psikolojik sonuçlarından dolayı, kadınların istihdama katılma planları ve motivasyonları düşüyor. Bunun temel sebeplerinden bir tanesi çalışan kadın ve çocuk ikilemi. Nitekim 2018‘de “çalışan annenin çocuğu bundan olumsuz etkilenir” ifadesine katılanların sayısı %31‘den %50’ye yükseldi. Bu ifadeye katılan çalışan kadınların oranı çalışmayan kadınların oranına göre anlamlı olarak daha yüksek. Çocukların eğitimleri için ebeveynlerine ihtiyaç duydukları bu dönemde çalışan annenin çocukları olumsuz etkilenmekte.

Öte yandan tüm bunlar olurken, toplumsal cinsiyet rolleri pandemi le birlikte sürpriz bir şekilde olumlu yönde değişiyor. 2018’de ‘eşler ev işlerini paylaşır’ ifadesine katılanların oranı %66’dan %78‘e; “eşler çocuk bakımı ortaklaşa üstlenir” ifadesine katılım oranı ise %70’ten %77’ye yükseldi. Bir başka deyişle, erkeklerin ailelerine olan katkıları yükselmekte ve kadın istihdamı için gerekli olan bu ön koşul, hiç beklenmedik bir şekilde, pandemi ile birlikte oluşurken, kadınların istihdam motivasyonları azalıyor.

Araştırma, pandeminin sona ermesi ile kadınları yeniden heyecanlandıracak değişimlere ihtiyaç olacağını da gösterdi. İLO ve TÜİK’ in ortak yürüttüğü çalışmaya göre ücret eşitsizliği %15,6 olarak açıklandı. Bu farkın pandemi ile daha da derinleşmiş olduğu öngörülmektedir.

Editöre Not: Araştırmanın detaylı sunumu 11 Mart 2021 tarihinde, TED Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kezban Çelik, XSIGHTS Kurucusu Çiğdem Penn ve Binyaprak Kurucusu Melek Pulatkonak’ ın katıldığı dijital bir sohbetle saat 15.00 ‘ te Binyaprak platformu üzerinden paylaşılacaktır.