Zehirsiz gıda herkesin hakkı

Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, Zehirsiz Kampanya hakkında bilgilendirme yapmak ve zehirsiz tarım için oluşturduğu yol haritasını anlatmak için Tarım ve Orman Bakanlığı ile görüştü.

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ve Avrupa Pestisit Eylem Ağı tarafından yürütülen Zehirsiz Sofralar Projesi kapsamında, Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı temsilcileri, Tarım ve Orman Bakanlığı’yla yaptıkları görüşmede, insan ve çevre sağlığı için çok tehlikeli pestisitlerin yasaklanarak, doğa dostu tarım uygulamalarını yaygınlaştıracak politikaların benimsenmesini, denetimlerin artırılmasını ve sonuçlarıyla ilgili şeffaflık sağlanmasını talep ettiler.

100’ü aşkın sivil kuruluş ve inisiyatifin oluşturduğu Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın temsilcileri, Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı Yunus Bayram ile yaptıkları görüşmede, 125 bin imzaya ulaşan Zehirsiz Sofralar Kampanyası’ndaki talepleri dile getirdiler ve Bakanlığın üniversitelerden görüş sorduğu 41 pestisit etken maddesinin tehlikelerine dikkat çekerek, bu maddelerin bir an önce kullanımdan kaldırılmasını istediler.

Bayram, görüşmede 41 pestisit etken maddesi ile ilgili konunun Bakanlığın gündeminde olduğunu ve Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın çalışmalarını takip ettiklerini belirtti. Pestisit kullanımını azaltmak ve entegre zararlı yönetimini yaygınlaştırmak için çalıştıklarını, Avrupa Birliği’nde konuyla ilgili atılan adımları takip ettiklerini ve benzer süreçleri Türkiye’de de hayata geçirmeye çalıştıklarını ifade eden Durmuş, Bakanlığın çalışmaları hakkında Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nı bilgilendirdi.

Pestisitler Kademeli Olarak Yasaklansın

Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, Kasım 2019’da düzenlediği Zehirsiz Konferans ile başlattığı Zehirsiz Kampanya’da, pestisitlerin zararlarına dikkat çekiyor, Türkiye’de kademeli olarak azaltılarak yasaklanmasını ve doğa dostu, agroekolojik yöntem ve tekniklerin yaygınlaştırılması, bu şekilde üretim yapan çiftçilerin desteklenmesini talep ediyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, üniversitelere bir yazı göndererek, kullanımdan kaldırılması konusunda görüşlerini sorduğu 41 pestisit etken maddesi listesinde, Zehirsiz Kampanya’nın öncelikle ve acilen yasaklanmasını talep ettiği 13 etken madde de bulunuyor.

Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında desteklenen Zehirsiz Sofralar Projesi kapsamında oluşturulan Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, bakanlığın üniversitelere gönderdiği listede yer alan pestisitlerin insan, doğal hayattaki diğer canlıların sağlığı ve çevresel toksisite açısından ne gibi zararlara yol açtığını araştırmış, 41 etken maddenin hem insan hem de diğer canlılar için ölümcül tehlikeler barındırdığını ortaya koymuştu.

Sadece yasak değil, önlem

Tarım ve Orman Bakanlığı ile yapılan görüşmeyi değerlendiren Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği Genel Müdürü Batur Şehirlioğlu, gelecek kuşakların ve tüm canlıların yaşam ve sağlık hakkının siyaset üstü konular olduğunu ve görüşmede bunu vurguladıklarını ve aynı biçimde karşılık aldıklarını ifade etti. Şehirlioğlu’nun açıklaması şöyle: “Bakanlığın bu yönde önemli çalışmaları var ancak bizler AB’nin ilgili komisyonlarının, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) veya Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) gibi uluslararası kuruluşların ve Bakanlığın görevinin insana ve doğaya zarar veren bu zehirlere onlarca yıl maruz kaldıktan sonra yasaklamak değil, bunlara izin vermemek olduğunu düşünüyoruz. Bu gibi sorumluluk sahibi kurumların görevi, önlemini baştan alan politikalar, stratejiler ve yöntemler geliştirmek olmalıdır. Ayrıca yasaklamak ile de sorunlar ne yazık ki çözülmüyor. Bu zehirler sularda, toprakta, doğada onlarca yıl daha kalıp bizleri zehirlemeye devam edebiliyor.”

AB uyum sürecinde yaşanan olumlu gelişmeler

AB uyum sürecinde Türkiye’de 200’e yakın tarım zehiri etken maddesi yasaklandı ve yasaklanmaya devam ediyor. Bu süreçte ikincil düzenlemeler dahil 250’ye yakın mevzuat değişikliği yapıldı.

Bu kapsamda, Gıda Güvenlik Bilgi Sistemi ve Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı kuruldu. Laboratuvarların kapasiteleri geliştirildi. Gıda kontrol hizmetleri kapsamında pek çok kapasite artırıcı çalışmalar, personel ve çiftçi eğitimleri yapıldı.

Entegre zararlı yönetimi yaygınlaştırıldı. Biyolojik ve biyoteknik mücadeleye yönelik destekleme çalışmaları başlatıldı. Denetim faaliyetleri arttırıldı ve zehirlerin reçete ile satılması ve ruhsatlandırılması dahil piyasa kontrolünü sağlayacak pek çok mevzuat ve uygulama değişikliği yapıldı. Tıpkı eczanelerde uygulandığı üzere pestisitlerin barkodlu satışı konusunda çalışmalar başlatıldı.

Zehirsiz Gıda İstiyoruz

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin öncülüğünde oluşan Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın çalışmaları kamuoyunda ve karar vericiler nezdinde karşılık bulmaya devam ediyor. Zehirsiz Kampanya’nın, insan ve çevre sağlığı için çok tehlikeli pestisitlerin yasaklanarak, doğa dostu tarım uygulamalarını yaygınlaştıracak politikaların benimsenmesi, denetimlerin artırılması ve sonuçlarıyla ilgili şeffaflık sağlanması taleplerine ilişkin şu ana kadar TBMM’de 3 soru, 1 araştırma önergesi verildi. Kampanyada acilen yasaklanması talep edilen 13 pestisit de dahil, 41 pestisit etken maddesinin yasaklanması konusu Tarım ve Orman Bakanlığı’nın gündemine alındı. Kampanya’ya şu ana kadar 125 bin kişi imzalayarak destek verdi ve kampanya ile ilgili 300 farklı medya kuruluşunda haberler yayımlandı.

Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın en büyük başarısı, pestisitlerin zararları ve alternatif yöntemler konusunda farkındalık yaratmak oldu. Kasım 2019’da başlayan Zehirsiz Kampanya talepleri dijital medyada şu ana kadar 10 milyon kişiye ulaştı. Kamuoyunda ve karar vericilerde yaşanan bu farkındalık, pestisit kullanımını azaltmak ve sağlıklı gıdaya erişim konusunda önemli değişikliklere vesile olacaktır.

Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, gıda güvenliği ve sağlıklı gıda için kampanyacılık, savunuculuk ve lobicilik faaliyetlerine devam edecek, bu konudaki gelişmelerin takipçisi olacak.