Türkiye 12 yıl önce başlattığı trans yağsız dönemle dünyada öncü ülke oldu

Türkiye, tüm dünyanın gündeminde olan gıdada trans yağların elimine edilmesinde dünyaya örnek olacak bir başarı hikayesine imza attı. Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) üyesi firmaların gönüllü uygulamasıyla, Türkiye’de margarinlerde trans yağ tam 12 yıldır, bilim dünyası tarafından “yok” olarak kabul edilen yüzde 1 seviyesinin altında bulunuyor. Türkiye, bu gönüllü uygulamayla ABD’den 11, Kanada’dan 13, AB’den de 14 yıl ileride yer alarak; Avustralya’yla birlikte Dünya Sağlık Örgütü’nün 2023 küresel hedefini yasal mevzuatı beklemeden gerçekleştiren iki ülkeden biri olmayı başardı.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) trans yağların elimine edilmesi konusunu önceliklendirerek, 2023 yılına kadar tüm dünya ülkelerine hedef koyması, Türkiye’nin imza attığı önemli bir başarı hikayesini de kamuoyunun gündemine taşıdı. Raflardaki margarinlerin % 98’ini üreten MÜMSAD üyesi firmaların gönüllü inisiyatifiyle, 12 yıl önce trans yağ bilim dünyası tarafından “yok” kabul edilen yüzde 1 seviyesinin  (yaklaşık % 0.5’in altı) altında bulunuyor.

Türkiye dünyanın pek çok ülkesinden daha önde

ABD’de federal bazda trans yağsız dönem 2018 Ağustos’unda başlarken, AB’de ve Kanada’da 2020 ve 2021 yıllarında devreye girecek. Bu konuda diğer öncü ülke Avustralya’da ise Avustralya Kalp Vakfı öncülüğünde 2005 yılında trans yağ %1 seviyesinin altına çekildi. Ülkede bu konuda yasal bir düzenleme bulunmuyor. Avustralya’daki başarılı gönüllü uygulamanın bir benzeri MÜMSAD öncülüğünde gerçekleştirildi.  Türkiye’de de 2007 yılından bu yana MÜMSAD’a bağlı şirketlerin ürettiği margarinlerde trans yağ %1 limitinin altında bulunuyor.

Trans yağın kardiyovasküler risk taşıyabileceği söylemlerini takiben sektörün hızla Ar-Ge çalışmalarına başladığını söyleyen MÜMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Metin Yurdagül, “Öncelikle bizi dünyada öncü konuma getirecek çalışmalara sevk ettikleri için bilim dünyasına teşekkür etmek istiyoruz. Konunun toplum sağlığı adına önemini dikkate alan üye firmalarımız, yeni nesil teknolojilere büyük yatırımlar yaparak 2006 yılı sonunda “kısmi hidrojenasyon” yöntemini terk etti. Böylelikle margarinlerdeki trans yağ seviyesi % 1’in altına düşürüldü. 2007 yılından bu yana da rastgele örneklemeyle piyasadan aldığımız margarinleri oto kontrol projemiz kapsamında akredite üniversite laboratuvarlarında analiz ettiriyoruz. Böylelikle trans yağ seviyelerinin %1’in altında olduğunu tespit ediyoruz.”

“AB’den 14 yıl ilerideyiz”

Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen hedefi 16 yıl önce yakalamış olmaktan mutlu olduklarını ifade eden Yurdagül sözlerine şöyle devam etti: “Tarım ve Orman Bakanlığınca hazırlanan ve Türkiye’de 2020 yılından itibaren geçerli olacak yeni mevzuata göre ülkemizde gıda ürünlerinde trans yağ için, AB’de olduğu gibi, yüzde 2 limiti belirlendi. İlgili düzenlemenin mimarı Tarım ve Orman Bakanlığımıza ve sağduyulu yönlendirmeleri için Sağlık Bakanlığımıza ayrıca teşekkür ediyoruz. Bu konuda ülkemizin, küresel bazda hedeflenen seviyenin yarısına ulaşmakla kalmayıp ABD’den 11, Kanada’dan 13, Avrupa Birliği’nden de 14 yıl ileride olmasından mutluluk duyuyoruz.”