Diyarbakır’a 10 milyar liralık destek

Diyarbakır’da basın mensupları ile kahvaltıda bir araya gelen Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, hendek-barikat operasyonlarının yaşandığı yerleşim birimlerinde bakanlık olarak yaptıkları ve yapacakları çalışmalar hakkında bilgi verdi. Vali Hüseyin Aksoy ile belediyeye kayyum olarak atanan Cumali Atilla’nında eşlik ettiği Bakan Özhaseki daha sonra ve daha sonra Sur’da çalışmaların yapıldığı alanları ziyaret etti.

70 BİN HASARLI KONUT
Özhaseki şöyle konuştu: “Hendek-barikat operasyonlarının yapıldığı 7 bölgede yaklaşık 70 bin konut hasarlı. Bunların yarıya yakını ağır hasarlı, biraz daha fazlası az hasarlıydı. 30 bin liraya kadar olanları az hasarlı olarak gördük. Onların tamamının bedelini ödedik. Yani vatandaşın camları, kapıları kırılmış, duvarları yıkılmış, ev de oturabilir durumda ise vatandaşın hasar bedelini ödedik. Bunun üzerinde olan yerlerde oturulamayacak durumda olan evlerle ilgili de vatandaşlara ev vereceğimizi taahhüt ettik. Bu 7 bölgede toplamda bizim yapacağımız yatırımların bedeli 10 milyar lirayı buluyor. Birçok yerde işlerimiz çok hızlı bir şekilde devam ediyor.”

SUR’U ASLİ KİMLİĞİNE DÖNDÜRECEĞİZ
Sur ilçesinde yapılan çalışmalar hakkında da bilgi veren Bakan Özhaseki, “Sur’da da 3 bin 700 kadar hasarlı yapı tespik ettik. Bunlar oturulamayacak durumda olduğu için yıkımı yapıldı. Zarar tespitleri yaparak, enkaz çalışmalarına başlayarak, bunları temizledik. Belki de en zorlandığımız yerler tarihi binalara bitişik olarak yapılmış yerlerdi. Tarihi binalara zarar gelsin istemiyoruz. Çünkü, burası çok önemli bir yer. Bitişik olan yapıların tarihi yapılara zarar vermesi için titizlik gösterdik. Bu nedenle yıkım çalışmaları uzun sürdü. Koruma Amaçlı İmar Planı vardı. O adeta bizim anayasamızdı. Bunun dışında bir şey yapamayacağımızı her yerde ilan ettik. İnşallah bir daha olmaz diye hep dua edelim ama bu yaşanmışlardan sonra da ne yapacağımız konusunda da bu ortamı doğru işler yaparak bir fırsata dönüştürelim diye bir kararımız vardı. Burada yapılacak iş Koruma Amaçlı İmar Planına göre hareket edip Sur’u asli kimliğine döndürmek. O amaçla çalışıyoruz. Vatandaşlarla tek tek görüşerek, haklarının ne olduğunu anlatmaya devam ettik. Şu ana kadar bin 200 kadar vatandaş ile mutabakat zaptı imzalandı. Hz. Süleyman Camisi’nin çevresinde çalışma yapıldı, öncesinde çok çirkin yapılar ve gecekondularla dolu, yıkık harabe, içine girilemez bir alandı burası. Toplam alan 115 dönümdü. Yatırların yer aldığı, insanların özel olarak ziyaret ettiği alanda istimlak edilecek yerleri bedellerini ödeyerek, istimlaklarını gerçekleştirdik” dedi.

TOKİ, SUR’DA KONUT YAPMAYACAK
Bakan Özhaseki, Sur içerisinde TOKİ’nin konut yapmayacağını, Diyarbakır’ın çevre mahallelerinde konut yapımına başladıklarını söyleyerek, “Konut ihtiyacına binaen TOKİ 5 bin 637 konutun yapımına başladı, şu anda bin 400 kadar konut hazır hale getirildi. Konut isteyen vatandaşlara bu konutları veriyoruz. Vatandaşın 100 metrekarelik evine karşılık 100 metrekarelik evi bedelsiz olarak teslim ettik. Onun evi eskiydi, 20-30 yıllıktı’ demiyoruz. Yıkılmış evine karşılık olarak metrekaresine metrekarelik verilerek zararı karşılanmış oluyor. Evini terk ettiği günden itibaren kira yardımı yapıyoruz. Kira yardımı 745 lira. Vatandaşların mağduriyeti gidermek için ne kadar oturursa yardım ödenmeye devam edecek. Yıkılan evdeki eşya bedelini de kendilerine veriyoruz. Ona ölçü olarak da binanın hasar bedelinin yüzde 12’sini alıyoruz. 100 bin liralık bir ev yıkılmışsa 12 bin lira da eşya bedeli ödüyoruz. Sur’da evi yıkılan vatandaşlardan isteyenler TOKİ’nin konutlarından alabilirler. Sokak sağlıklaştırma çalışması Gazi Caddesi’nde yapıldı, çalışma ile dükkanlar düzenlendi. Çalışmalarda Diyarbakır’ın bazalt taşı ve ahşap kullanıldı”dedi.

CENNET BAHÇESİ GİBİ BAHÇELER YAPIYORUZ
Sur’daki tarihi eserlerin tümüne sahip çıktıklarını, Sur’un binlerce yıldır yaşayan kavimlerin olduğu bir yer olduğunu ifade eden Bakan Mehmet Özhaseki, bin 200’den fazla tescilli eserin bulunduğunu, bunun yaklaşık yarısının kamu binası, yarısının da sivil mimari örnekleriyle dolu olduğunu söyledi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Özhaseki konuşmasına şöyle devam etti:
“Elimizde ne kadar tarihi eser varsa aslına uygun olarak restore ediyoruz. Yaptığımız en güzel faaliyetlerin de biri de ilçede artık betonarme, briketten çirkin yapılaşma yok, yapılmayacak. Sur ilçesinde yapılacak olan bütün evler bizim bildiğimiz geleneksel Diyarbakır evleri gibi inşa ediliyor. Taş yapı, avlulu. Bu biraz zor, biraz zaman da alıyor. Çünkü boşalan mahallelerin projelerinin yapılması, kurullardan geçilmesi sonra aslına uygun olarak inşa edilmesi baya bir süreç. Ama başladık. 44 evin inşaatına başladık. Alipaşa ve Lalebey mahallelerinde 135 dönümlük bir alan var. Şu an boşaltılıyor. Bu alanda geleneksel Diyarbakır evlerinin onlarcası yapılıyor. Kurullardan geçmek üzere. Dicle Vadisi Projesi kapsamında 320 dönüm üzerinde Dicle’nin sulak arazisinde surların yanında büyük rekreasyon alanına başladık. Burada daha önce birtakım gecekondular ve yıkık dökük harabe şeklinde görüntüler vardı. Şimdi burada surların dibinde çok güzel cennet bahçesi gibi bahçeler yapıyoruz, inşaatlarına başladıklarını, çalışmalar hızla devam ediyor.”

DİYARBAKIR EVLERİ BİRAZ ZAMAN ALACAK
Bütün yaptıkları işleri aslında 3-5 ay içerisinde bitirebiliceklerini belirten Bakan Özhaseki, “Fakat klasik o Diyarbakır evlerinin yapımı konusu hem projelerin yapılması sonra mülkiyet sorunların çözülmesi, arkasında projelerin kurullardan geçirilmesi o taş evlerin tek tek ince ince nakış nakış yapılması uzun süreceğinden sadece o konuda bir süre veremiyorum. Biraz zamana muhtaç. Ama sabırla yapılacak bir iş. Onun dışındaki bütün işleri bu senenin sonu gelmeden bitiririz. Sadece Diyarbakır evleri biraz zaman alacak gibi görünüyor. Bittiği zaman burası turizm açısından çok önemli bir destinasyon merkezi olacak. Herkes burayı görmeye gelecek. Bin 200 tarihi eser var. Klasik olarak burada evler var, yaşam devam ediyor. İnsanlar tarihi eserleri görmeye gelecek, inanç turizmi artacak, Elbetteki Diyarbakır’ın lezzetlerini tatmak isteyecekler. Sur yeniden ihya edilecek. Bütçe olarak burada yaklaşık 2 milyar lira ön gördük. Sur için harcayacağımız para 2 milyar lira” dedi.