Osman Sınav: Dünyayı değiştirenler hayal kuranlardır

Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından, T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü ve Malatya Valiliği’nin katkılarıyla 9-15 Kasım 2018 tarihinde düzenlenen 8. Malatya Uluslararası Film Festivali, film gösterimleri ve paralel etkinliklerle devam ediyor.

Festival dün, aynı zamanda festivalin bu yılki Onur Ödülleri’nden birisine layık görülen Osman Sınav’ı ağırladı. İnönü Üniversitesi Kütüphanesi Seminer Salonu’nda Sınav’ın 1994 yapımı ‘Yalancı’ filmi gösterildi. Gösterimin ardından festivalin ‘Usta-Öğrenci Buluşması’ bölümü kapsamında bir de söyleşi gerçekleştirildi. Üniversite öğrencilerinin katıldığı söyleşinin moderatörlüğünü ise öğretim görevlisi Beyler Yetkiner üstlendi.

Söyleşide yönetmenliğe ilk başladığı yıllardan bahseden usta yönetmen, kariyerinin başında yaşadığı zorlukları öğrencilerle paylaştı. Aslında bu söyleşiden önce 1992 yapımı ‘Kapıları Açmak’ filmini göstermek istediğini ancak bunun bugün mümkün olmadığını anlattı. Sınav, o yılki Antalya Film Festivali’nden ödül alan filmin dönemin Kültür Bakanlığı kaynaklı problemler sebebiyle bugün kayıp olduğunu ve bir daha gösterilemediğini ifade etti.

‘Senaryo bir edebiyat eseri değildir’

Sinemadan ve televizyon dünyasından pek çok farklı konuya değinen Sınav, bir Bedii Faik romanından uyarlanan ve senaryosu aslen Tarık Dursun K.’ya ait olan ‘Yalancı’nın senaryosunu ilk okuduğunda hiç akıcı bulmadığını ve çekimler esnasında senaryoyu yeniden yazdığını anlattı. Sınav, senaryo konusundaki fikirlerini şöyle ifade etti:

‘Senaryo bir edebiyat eseri değildir. Senaryo yönetmene yol gösteren bir matematik ürünüdür. Edebiyat eseri olduğu zaman senaryo olmaz.’

‘Ağır çalışma şartlarının sebepleri var’

Dizi sektörünün sorunlarına da değinen Sınav, dizi prodüksiyonlarını orta ölçekli fabrikalara benzetti ve şu ifadeleri kullandı:

‘Televizyon sektöründe yılda ortalama 90-100 proje başlar. Bir yıl içinde 100 tane ekip kurulur. Bu da yılda 100 tane orta ölçekli fabrika kurmak demektir. Bu yüz ekibin hepsi reytinglerde ilk sıralarda olmak ister. Biz bu işleri yaparken bu 100 işin 60 tanesinin çöp olacağını biliyoruz. Hangisinin olacağını bilmyioruz sadece. Türk televizyonlarının taşıyabileceği dizi sayısı 40-45 civarındadır. Dolayısıyla 60 tane işin 100’er kişilik ekipleri işsiz kalıyor. Bu 40 tanenin 20 tanesi de her an işini kaybetme tehlikesinde. Yalnızca 20 tanesi ise işin sezon sonuna kadar devam edeceği garantisini yaşar. Bu 20 tanenin de parasını zamanında ödeyebildiği maksimum 10 tanedir. O 10 tanenin de sokağa yansıyanı, insanların sahnelerini konuştuğu 5 tanedir. Ve herkesin hayali o 5 tane içinde olmak. Bir yıl ben Kurtlar Vadisi ve Ekmek Teknesi’yle o 5’in ilk ikisiydim.’

Sınav, kendisine bir öğrenciden gelen ‘Türk dizilerinde neler görüyorsunuz, insanlara doğru şeyler veriyor mu? Ağır çalışma şartları var deniliyor, siz ne düşünüyorsunuz?’ sorusunu ise şöyle cevapladı:

‘Ağır çalışma şartları dedin, bunu sana hiç yakıştıramadım. Ağır çalışma şartları diye bir şey yok. Bu ülkenin gerçekleri, ekonomisi, sektörü var. Bu ülkenin sektöründe yılda 100 tane dizi yapılması için reklam gelirlerinin bilmem kaç milyar doları bulması lazım. Yoksa bu televizyonlar bu bütçeleri taşıyamazlar. Ağır çalışma şartlarının sebepleri var. Ben de ağır çalışma şartları içerisinde çalışıyorum. Çalışmaktan ölen yok dünyada. Çalışırsanız, işinizi severek yaparsanız hiçbir şey olmaz.’

‘Üç tane oda düşünün’

Gençlere gelecekleri hakkında pek çok tavsiyede de bulunan Sınav, öğrencilere hayal kurmaktan vazgeçmemelerini ve hayallerini gerçekleştirmek için de mücadele etmeleri gerektiğini öğütledi. Sınav, şöyle konuştu:

‘Dünyayı değiştirenler sadece hayal kuranlardır. Çünkü o hayali siz kurmazsanız dünyada yapacağınız tek şey kalır: başkasının hayalinin parçası olmak. Coelho’nun Simyacı’sını okudunuz mu? O romanın sonunda şöyle der Coelho: Kişisel menkıbenizi yaratabilmek için kendi hayalinizin peşinden koşmanız lazım. Yani sadece hayal kurmak da yetmez. Üç tane yan yana oda düşünün; birinci oda hayal odası. Yalnızsınız, hayalinizi kuruyorsunuz. İkinci oda strateji odası. Ben bu hayale nasıl ulaşacağım diye strateji kuruyorsunuz. Üçüncü oda ise network odası. Yani doğru hayal ortaklarınızı, sizi o hedefe taşıyacak doğru hayal ortaklarını bulacağınız oda.’