Kiralar reel olarak düşüşte ancak hala cep yakıyor

Endeksa, üniversitelere kayıt dönemi öncesinde Türkiye’de en fazla öğrenci bulunan 10 ildeki kiralık konut değerlerini inceledi. Endeksa verilerine göre Temmuz 2024’te bu kentlerin çoğunda kiralar, yıllık olarak enflasyona kıyasla daha az arttı. Bir başka deyişle, kiralarda yıllık bazda reel düşüş yaşandı. Endeksa Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Görkem Öğüt, öğrencilerin paylaşımsız kalmayı talep etmeleri halinde minimum 14 bin TL seviyesinde bütçe ayırmak durumunda olduğuna dikkat çekti.

Üniversite yerleştirme sonuçlarının açıklanmasının ardından kayıt süreci devam ederken, şehir dışına gidecek öğrenciler ve aileleri için gözler barınma masraflarında. Diğer yandan, halihazırda üniversitede okuyan öğrenciler de kalan yılları için kiralık ev arayışında. Peki, öğrenci kentlerinde konut kiraları geçen yıla kıyasla nasıl değişti?

Yapay zekâ teknolojisiyle gayrimenkul değerleme ve bölgedeki en iyi emlak danışmanları ile mülk satış imkânı sunan Endeksa, kayıt dönemi öncesinde Türkiye’de en fazla öğrenci bulunan 10 ildeki kiralık konut değerlerini inceledi. Endeksa verilerine göre, Temmuz 2024’te bu kentlerin çoğunda kiralar, yıllık olarak enflasyona kıyasla daha az arttı. Diğer bir deyişle, nominal olarak yükselse de enflasyon etkisi dikkate alındığında kira bedelleri reel olarak düşüş gösterdi.

Öğrenci yoğun kentlerde kiraların yıllık değişim oranları şu şekilde:

En yüksek ortalama kira 23 bin 373 TL ile İstanbul’da

Son yıllarda öğrencilerin üniversite seçerken hayat pahalılığı nedeniyle büyük çekince yaşadığı İstanbul, buna rağmen hala en fazla öğrenci nüfusunu barındıran ikinci şehir konumunda. Temmuz 2024 itibarıyla İstanbul’daki kiralar geçen yılın aynı ayına göre nominal olarak %46 artış gösterdi. Ancak veriler enflasyondan arındırıldığında, kiralarda reel olarak %13 düşüş gözlemleniyor. Buna rağmen, Endeksa’nın incelediği 11 kent arasında en yüksek ortalama kira bedeli İstanbul’da. Mega şehirde ortalama birim kira 234 TL/m², ortalama kira ise 23 bin 373 TL seviyesinde.

Öğrenci kenti Eskişehir’de ortalama kira 15 bin 98 TL 

3 adet devlet üniversitesi bulunan ve “öğrenci kenti” olarak anılan Eskişehir, aynı zamanda Türkiye’de kayıtlı üniversite öğrencilerinin en fazla olduğu şehir. Eskişehir’de kiralar Temmuz 2024 itibarıyla yıllık bazda nominal olarak %69 artarken, enflasyon dikkate alındığında reel artış %1ile sınırlı kalıyor. Öğrenci kentinde ortalama birim kira 161 TL/m², ortalama kira bedeli ise 15 bin 98 TL.

Yoğun talep gören İzmir’de de kiralar son bir yılda enflasyonun altında arttı

6 kamu, 3 vakıf üniversitesi ve canlı kültürel hayatı ile öğrenciler için cazip bir eğitim süreci vaat eden İzmir’de kiralar bu yıl, enflasyona göre azalmış durumda. Temmuz 2024 verilerine göre İzmir’de kiralar geçen yılın aynı ayına göre nominal olarak %61 arttı. Enflasyondan arındırılarak incelendiğinde ise kiraların %3 azaldığı belirlendi. Ege’nin incisinde ortalama birim kira 207 TL/m² olurken, ortalama kira ise 21 bin 903 TL seviyesinde.

Başkent reel düşüş listesinde bulunurken ortalama kira 20 bin 965 TL

Eğitim ve araştırma kalitesi yüksek üniversiteleri ve öğrenci dostu kafeleri, kütüphaneleri ve kültürel mekanları ile öne çıkan Ankara’da kiralar geçen yıla göre %63 nominal artış gösterdi. Ancak enflasyondan arındırılmış verilere göre kiralar %2 düşüşte. Başkentte ortalama birim kira 176 TL/m², ortalama kira ise 20 bin 965 TL oldu. 

Yabancı talebinin yüksek olduğu Antalya enflasyona karşı değer kaybında birinci

Pandemi sonrasındaki göç trendleri ve yüksek yabancı konut talebi nedeniyle son yıllarda ciddi bir fiyat artışıyla karşı karşıya olan Antalya’da konut kira bedelleri normalleşme dönemine girdi. Temmuz 2024 itibarıyla Antalya’da kiralar yıllık bazda nominal olarak %23 arttı ancak reel olarak %26 azaldı. Bu oran ile Antalya, 10 il içerisinde enflasyona karşı en fazla değer kaybeden il oldu. Turizm kenti Antalya’da ortalama birim kira 172 TL/m², ortalama kira ise 18 bin 749 TL olarak tespit edildi.

Kocaeli’de ortalama kira 18 bin 248 TL

İstanbul’a yakın konumu nedeniyle öğrencilerin tercih sebebi olan Kocaeli’de kiralar, Temmuz 2024’te geçen yılın aynı ayına göre nominal olarak %63 artarken reelde %2 düştü. Kentte ortalama birim kira 161 TL/m², ortalama kira ise 18 bin 248 TL oldu.

En düşük ortalama kiralar Sakarya ve Erzurum’da

Endeksa’nın incelediği kentler arasında öğrencilerin kiraları kolay karşılayabileceği şehirler olarak ise, en düşük ortalama kira bedellerine sahip olan Sakarya ve Erzurum öne çıkıyor. Sakarya’da ortalama kira 14 bin 168 TL, Erzurum’da14 bin 339 TL, Bursa’da 16 bin 44 TL, Konya’da ise 17 bin 309 TL seviyesinde kaldı.

Endeksa Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Görkem Öğüt: “Pandemi sonrasındaki süreçte konut satış fiyatlarındaki artış gibi kira bedellerinde de aylık %10’ları geçen yüksek artışlar gördük. Bu sene itibarı ile enflasyon etkisinden arındırıldığında konut fiyatlarının düşüşe geçtiğini görüyoruz fakat geçtiğimiz dönemdeki yüksek artışlar sebebiyle fiyatlar hala yüksek. Özellikle ailesinden ayrı yaşamak durumunda kalan öğrenciler için tek başına eve çıkmak büyük bir lüks olmaya devam ediyor. Büyük kentlerde kiralık ev arayan öğrenciler paylaşımsız kalmayı talep etmeleri halinde minimum 14 bin TL bütçe ayırmak durumunda. Kiralık evlerin alım gücünü yakalayabilmesi için bu sene başından beri gözlemlenen reel düşüşün devam etmesi gerekiyor.” dedi.